pluskiewicz.blogspot.com

Uniwersytet jest instytucją, której najważniejszą rolę odgrywają ludzie. Studenci tworzą najbardziej barwną grupę osób w każdej uczelni; im swoją wiedzą i doświadczeniem służą pracownicy naukowo-dydaktyczni. Do uczelni napływają ciągle nowe roczniki, przez mury uczelni przewijają się pokolenia studentów. Ale kadra trwa na swoim miejscu pracy znacznie dłużej przekazując studentom nie tylko wiedzę ale wskazując im także zasady etyki i postępowania godnego przyszłego lekarza, farmaceuty, ratownika medycznego czy pielęgniarki. Każdy z nas, absolwentów zetknął się z wieloma nauczycielami akademickimi, ale w pamięci na lata pozostają wspomnienia tylko o niektórych spośród nich. To są nasi Mistrzowie, osoby wyznaczające standardy, ludzie wytyczający kierunki działań. To tacy właśnie ludzie tworzą historię uniwersytetu, nadają mu sens. Pamięć o takich Profesorach trwa przez pokolenia.

Jednym z takich wybitnych postaci jest Profesor Władysław Nasiłowski.

W niedzielę 13 października w Katedrze Chrystusa Króla w Katowicach została wręczona nagroda Lux ex Silesia Prof. dr hab. n. med. Prof. HC Władysławowi Nasiłowskiemu. To niezwykle prestiżowe wyróżnienie przyznawane tylko jednemu Kandydatowi przez księdza Arcybiskupa Wiktora Skworca Metropolitę Katowickiego. Poniżej przedstawiam treść laudacji jaką na cześć Profesora wygłosił Prof. Grzegorz Opala.

Profesora Nasiłowskiego poznałem w burzliwych latach 80-tych gdy powstawały NSZZ Solidarność i Niezależne Zrzeszenie Studentów. Miałem zaszczyt poznania plejady wybitnych Profesorów: m. in. J. Zielińskiego, S. Szczykę, T. Ginko, Z. Hermana. Do tego grona z pewnością należy zaliczyć Profesora Nasiłowskiego. Jego postawa, kultura osobista, wiedza stawiają Go w szeregu najwybitniejszych pracowników w historii naszej uczelni. Pamiętam jak w maju 1981 roku brałem udział, jako student w historycznych, pierwszych w pełni demokratycznych wyborach władz uczelni gdy osobą przede mną wrzucającą swój głos do urny był właśnie Profesor. Wspominam także przypadkowe spotkanie z Profesorem na nartach w Szczyrku niedługo po wprowadzeniu stanu wojennego. Wymieniliśmy parę zdań; pamiętam bardzo dobrze jak w odpowiedzi na moją pesymistyczną ocenę szans Polski na przyszłość Profesor potrafił w kilku zdaniach wlać we mnie otuchę twierdząc, że to tylko chwilowe załamanie a prawda musi niebawem zwyciężyć. I miał Pan Profesor rację, za parę lat do historii przeszedł system komunistyczny.

Całe pokolenia lekarzy wspominają Profesora, jako wspaniałego nauczyciela etyki i członka Komisji Bioetycznej uczelni.

Panie Profesorze, dziękujemy za lata Pana obecności w społeczności akademickiej, dziękujemy za wytyczanie najwyższych standardów postawy człowieka. Jest Pan i na zawsze pozostanie wzorem do naśladowania.

Dziś dotarła do nas fantastyczna wiadomość o przyznaniu literackiej Nagrody Nobla Oldze Tokarczuk. To wspaniała sprawa, polska pisarka weszła na szczyt w swej dziedzinie.
Jak dziwnie toczą się ludzkie myśli; gdy pisałem dzisiejszy tekst o braku nauki w dyskusji toczonej przed nadchodzącymi wyborami nie wiedziałem o tak prestiżowym wyróżnieniu dla Olgi Tokarczuk.
Automatycznie nasuwa się myśl: kiedy polski naukowiec dostanie Nobla?
A ostatnie nagrody naukowe tej miary trafiły do naszej Rodaczki Marii Skłodowskiej-Curie. Bardzo, bardzo dawno temu...
To świetnie, że nasi pisarze i poeci znajdują uznanie w świecie, ale chciałoby się zobaczyć wśród laureatów polskiego naukowca, ale czy to jest w ogóle możliwe w możliwym do przewidzenia czasie?

Pewnie wielu Czytelników śledzi kampanię przed wyborami do Sejmu i Senatu RP. Nic dziwnego, każde wybory parlamentarne są ważne bo wpływają na życie każdego z nas.

Mnie zastanawia fakt kompletnego braku dyskusji o szkołach wyższych i szerzej nauce. To potwierdza wielokrotnie powtarzany przez mnie pogląd, że ten obszar został skutecznie zmarginalizowany i wparty ze świadomości społecznej.
Dla przeciętnego obywatela RP słowa: "Uniwersytet" czy "Badania naukowe" to nic nie znaczące pojęcia.

Jesteśmy świadkami upadku cywilizacyjnego bo bez polskiej nauki, bez oryginalnej, polskiej myśli naukowej na zawsze pozostaniemy krajem "postkolonialnym"....

Dziś w Zabrzu odbyło się ostatnie posiedzenie Rady Wydziału w Zabrzu. Nowa Ustawa o szkolnictwie wyższym nie przewiduje istnienia takiego organu. To z punktu widzenia funkcjonowania uczelni rewolucyjna zmiana. Czy nowe organy takie jak Rada Dyscypliny i Rada Dziedziny spełnią oczekiwania wypełniając lukę czas pokaże. Niemniej to będą organy ogólnouczelniane zatem osłabi się komunikacja wewnątrz samego wydziału. Od początku analizując wprowadzane przez Ustawę 2.0 zmiany brak regularnych spotkań pracowników wydziału uważałem za bardzo niekorzystne. Uniwersytet to ludzie, muszą się spotykać, muszą mieć okazję na wymianę poglądów, tworzenie planów działań i współpracy. Od dawna towarzyszył mi pomysł, który zakiełkował po pobycie w Saaskatoon w Kanadzie. Przed paru laty zostałem zaproszony na tygodniowy pobyt w Kanadzie przez Profesora Wojciecha Olszyńskiego. Profesor to znana osoba nie tylko w Kanadzie, znakomity badacz zagadnień z zakresu osteoporozy i innych chorób metabolicznych kości, autor wielu znakomitych publikacji naukowych. Miałem w czasie tego pobytu parę wykładów, w tym wykład dla pracowników i studentów wydziału lekarskiego tamtejszego uniwersytetu.

To był ciekawy, pracowity tydzień, ale najbardziej inspirujący był mój udział w posiedzeniu naukowej grupy roboczej na tym uniwersytecie. Ta grupa skupiała osoby z różnych dziedzin nauki powiązanych wspólnym obszarem zainteresowań badawczych z zakresu chorób układu szkieletowego. Obecnych było kilkanaście osób z podstawowych dziedzin nauki i dyscyplin klinicznych. Omawiano bieżące sprawy, realizowane projekty badawcze, plany na przyszłość. To była wielka przyjemność być świadkiem jak może wyglądać praca naukowa, jak tworzyć sprawne, wielodyscyplinarne zespoły badawcze.

Dziś w obliczu zmian w polskich uczelniach pomysł odżył i na posiedzeniu RW zaproponowałem by stworzyć na wydziale podobny zespół, jako formę wypełnienia tworzącej się luki. A przy okazji taka współpraca powinna być ze wszech miar korzystna tak dla członków zespołu jak i uczelni.
Czułem się powołany do zabrania głosu, tym bardziej, że jestem osobą o najdłuższym stażu członkowskim w tym gremium. W latach 1980/1981 jako student medycyny miałem zaszczyt być członkiem RW. Zachowało się zaproszenie z 8.12.1981 i załączam je. Oczywiście, to posiedzenie się nie odbyło w powodu wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981.
Dziś po 38 latach mam szansę na zaincjowanie nowej formy działalności naukowej.

Zapraszam do udziału.
Chętnych proszę o zgłoszenia na mój adres internetowy: osteolesna@poczta.onet.pl.
Mam nadzieję na licznych chętnych, czekam na ambitnych ludzi!


Na posiedzeniu RW odbyło się pożegnanie ustępujących władz Wydziału z Dziekanem Prof. M. Misiołkiem. Głos zabrał Rektor Prof. P. Jałowiecki zarysowując zmiany zgodne z literą nowej Ustawy. Rektor ogłosił także nominację na funkcję Dziekana nowego Wydziału Medycznego w Zabrzu dla dr hab. A. Grzanki.
Serdeczne gratulacje i powodzenia w trudnym dziele wprowadzania zmian w uczelni!
Żegnaj Rado Wydziału!

Warszawa, 19.09.2019 r.


Szanowni Państwo,

w obecnej kampanii wyborczej, jak nigdy w ciągu ostatnich trzydziestu lat, mówi się o dramatycznej sytuacji w polskiej ochronie zdrowia. Czyżby politycy zauważyli, że nie ma już zgody Polaków na brak bezpieczeństwa zdrowotnego?
Samorząd lekarski od ponad dwóch dekad informuje o narastających problemach kadrowych, finansowych i organizacyjnych. Wielokrotnie alarmowaliśmy, że system jest niewydolny, że pacjenci umierają w kolejkach. Głos środowisk zawodów medycznych w tej sprawie wybrzmiewał już wiele razy. W ostatnim czasie szczególnie aktywnie zwracaliśmy się z naszymi apelami o poprawę sytuacji do gremiów odpowiedzialnych za kształt systemu ochrony zdrowia w Polsce, jego finansowanie, organizację i rozwój kadr. Dawaliśmy konkretne propozycje rozwiązań.
Otwarci na dialog, z nadzieją przyjęliśmy deklarację Ministerstwa Zdrowia o współpracy i cyklicznych spotkaniach z Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej. Pierwsze, które odbyło się przed rozpoczęciem parlamentarnej kampanii wyborczej, okazało się jak na razie jedynym. Kolejne, zaplanowane na dzisiaj, po przesłaniu do Ministerstwa Zdrowia listy najpilniejszych, bardzo konkretnych spraw do omówienia i problemów do rozwiązania, zostało odwołane.
Nie ma zgody lekarzy na skrajne niedofinansowanie, które pogarsza jakość opieki nad pacjentami i bezpieczeństwo chorych, przeciążenie kadr, coraz gorszy dostęp do specjalistów i leczenia, postępującą degradację polskich szpitali i pogłębiające się ich zadłużanie, przedwczesne zgony, brak edukacji zdrowotnej, a w konsekwencji pogarszający się stan zdrowia polskiego społeczeństwa. Na problemy te zwróciliśmy uwagę już 22 sierpnia br., kiedy to podczas pierwszego w historii wspólnego spotkania przedstawicieli wszystkich samorządów zawodów medycznych, samorządów lokalnych, pracodawców ochrony zdrowia, lekarskich związków zawodowych i organizacji pacjenckich, sformułowaliśmy list otwarty do Prezydenta RP, Premiera RP, Ministra Zdrowia i liderów partii politycznych.
Unikanie poważnego dialogu, ruchy pozorne, działania doraźne i niespójne deklaracje składane pod presją kalendarza wyborczego już wywołują radykalizację i zmuszają do podejmowania akcji, by władza i politycy wreszcie zauważyli, że nie ma zgody na dalszą zapaść w ochronie zdrowia. Wspólnie domagajmy się zwiększenia nakładów na ochronę zdrowia, jasnego ustalenia poziomu tych nakładów w relacji do PKB i ścieżki dojścia do poprawy. Domagajmy się razem zmniejszenia dystansu do innych krajów europejskich, jeśli chodzi o dostępność do opieki medycznej i jakość leczenia.
Jako prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, reprezentujący wszystkich lekarzy w Polsce, apeluję do ugrupowań politycznych, aby w poczuciu odpowiedzialności za zdrowie i życie obywateli wreszcie wzięli odpowiedzialność za składane obietnice i podjęli konkretne działania w celu naprawy systemu ochrony zdrowia i zwiększenia bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli Rzeczpospolitej. Konieczne jest podniesienie standardów stanowienia prawa, prowadzenia odpowiedzialnej dyskusji merytorycznej, dojrzałych negocjacji w wypracowaniu społecznego, ponadpartyjnego konsensu dla zdrowia.
Niepokoi fakt, że kampania wyborcza wokół zdrowia i licytacja obietnic ma charakter populistyczny. Nie dajmy się zwieść dobrze brzmiącym deklaracjom. Rozliczajmy obietnice wyborcze, pytając, kiedy i w jaki sposób będą zrealizowane, skąd wziąć pieniądze. Zacznijmy wymagać spełniania obietnic.
Życie i zdrowie Polaków zasługuje na więcej, niż dostawaliśmy dotychczas. Najwyższy czas, by kredyt zaufania, który politycy dostają podczas kolejnych wyborów, w końcu zaczęli spłacać.

Andrzej Matyja

Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej

Tekst „Wrześniowa zagadka” był bezpośrednio zainspirowany informacją medialną o planowanym wzroście minimalnego wynagrodzenia do 2600 zł brutto. To był tylko pretekst by spojrzeć na wynagrodzenia pracowników uczelni. Podane liczby: 3300, 3600, 4750, 5500, 6750 i 7500 dotyczą wynagrodzeń w SUM odpowiednio dla: asystenta bez doktoratu, asystenta z doktoratem, adiunkta, adiunkta habilitowanego, profesora nadzwyczajnego i zwyczajnego. Te stawki obowiązują od początku 2019 roku, a wyrównanie zostanie wypłacone razem z poborami październikowymi.
Dziękuję za komentarze Czytelników, którzy generalnie trafnie odczytali „zagadkę”.
Jaki jest koń każdy widzi.

Publikacja tej łatwej, jak się okazało, zagadki było tylko pretekstem do szerszego spojrzenia na stan polskiej nauki. Dochody pracowników są ważne, ale to jest przecież emanacja ogólnej sytuacji świata uniwersyteckiego. Niskie dochody, słabe finansowanie badań naukowych, brak systemu motywacyjnego=słaby uniwersytet. Szkoły wyższe nie są odosobnioną wyspą, oderwaną od realiów życia. Oczywiście, są lepsze i słabsze uczelnie. Ale generalnie nie mamy w Polsce uczelni na światowym, ba, nawet europejskim poziomie. Rankingi są bezwzględne, a miejsca w 5 lub 6 setce najlepszych polskich uczelni w skali globalnej są druzgocące. Od lat próbuję zrozumieć dlaczego polska nauka tak źle funkcjonuje. Pisałem o tych sprawach wielokrotnie i z reguły te analizy wzbudzały spore zainteresowanie Czytelników wyrażające się liczbą nadsyłanych komentarzy. Ale wydaje mi się, że nigdy te rozważania nie ujęły wystarczająco szeroko problemu. Spróbuję nakreślić moją ocenę w kontekście zmian jakie dokonały się w Polsce w ostatnich trzech dekadach, od przełomu 1989 roku. To bardzo długi czas, prawie dwukrotnie dłuższy niż czas trwania II Rzeczypospolitej (licząc od podpisania pokoju w Rydze w 1921 do 1939 roku). Tak długa perspektywa czasowa pozwala nie tylko na sensowną ocenę biegu spraw, ale także daje podstawę do próby przewidywania wydarzeń w przyszłości.
Jak zmieniła się Polska w okresie 3 dekad? To dziś inny kraj, z siermiężnego, szarego krajobrazu polskich miast i wsi doby panowania „najlepszego” z systemów społecznych – realnego socjalizmu wokół widzimy zupełnie inną rzeczywistość. Odnowione miasta, nowe drogi, kolorowe sklepy, nowoczesne stacje benzynowe, obiekty rekreacyjne, place zabaw dla dzieci, ścieżki rowerowe. Polska widziana oczami turysty spoza kraju to dynamiczny, rozwijający się kraj, nie różniący się zbytnio od innych krajów europejskich. Można by sądzić, Polska jest na dobrym torze rozwoju. Ale ten obraz to tylko zewnętrzna szata i nie daje wglądu w prawdziwą rzeczywistość. Istotna jest treść dotycząca tkanki społecznej. Prawdziwe powodzenie każdego kraju wyraża się nie tylko nazwijmy to umownie „ubiorem”, obrazem zewnętrznym, ale podstawami, na których opiera się rozwój cywilizacyjny. W mojej ocenie absolutnie koniecznym warunkiem trwałego rozwoju jest system edukacji, którego finalnym, kluczowym sektorem są szkoły wyższe i badania naukowe. Popatrzmy na Finlandię, która w parę dekad z zacofanego kraju dokonała skoku cywilizacyjnego dzięki postawieniu na rozwój nauki. A druga skrajność, jej sąsiad Rosja pozostała na obrzeżach współczesnego świata w aspekcie poziomu rozwoju cywilizacyjnego.

Gdzie jest Polska?

Nasz kraj dokonał ogromnego skoku rozwojowego o czym wspomniałem wcześniej. Ale podstawy na jakich stoimy nie są trwałe i co gorsze, nie opierają się na rodzimych, silnych fundamentach. Rozwój oparty o inwestycje zagraniczne (głównie montownie), popyt wewnętrzny napędzany przez wszechobecne sklepy wielkopowierzchniowe i niezliczone obiekty typu multipleksów i aquaparków to blichtr zasłaniający prawdziwe oblicze kraju. Nie mamy prawie własnych, oryginalnych marek, wynalazczość jest na bardzo niskim poziomie, a nauka to tło dla świata. Start-upy mogą stworzyć młodzi, dynamiczni, wykształceni ludzie. Polskie firmy mogą powstać na bazie polskich wynalazków i własnych pomysłów, a nie zagranicznych licencji. Bez nich na zawsze pozostaniemy na etapie średniego rozwoju. Dziś w dobie ogólnej prosperity powierzchowna ocena nie daje możliwości uświadomienia sobie zagrożeń przyszłości.
Dlaczego tak wygląda polska rzeczywistość? Dlaczego mozolne budowanie trwałych podstaw rozwoju zostało zastąpione przez działania w znacznym stopniu obliczone na realizowanie bieżących potrzeb i stwarzanie dobrych warunków codziennego życia? Ale bieżące sprawy nie mogą wypierać myślenia prorozwojowego, myślenia na dekady naprzód. Nie widzę takiego sposobu myślenia w kategoriach ogólnego interesu publicznego.
Powtarza się stara, rzymska maksyma: Chleba i igrzysk!
A trafnym, niestety, przykładem braku takich działań jest obszar nauki, to margines życia kraju z finansowaniem na poziomie 0,5% PKB!

Za stan państwa odpowiadają rządzący. Od 30 lat mieliśmy wiele rządów z wielu opcji politycznych i światopoglądowych. I to ci konkretni, znani nam ludzie są odpowiedzialni za dzisiejszy stan Polski. Dlaczego tak nami rządzą? Rządzący nie biorą się znikąd, to Polki i Polacy, to emanacja polskiego społeczeństwa. Spójrzmy wstecz na polską historię. 17 i 18 wiek to stopniowy upadek potężnej niegdyś I RP, potem długi czas braku istnienia polskiej państwowości, krótki epizod II RP zakończony hekatombą II wojny. A dalej pół wieku komunistycznego zniewolenia i odcięcia od wolnego świata. Świat kształtują ludzie, ich horyzonty intelektualne, konsekwencja i wola działania mogą zmienić obraz rzeczywistości. Społeczeństwo polskie w istocie nie ma elit zdolnych do pokierowania sprawami państwowymi na miarę oczekiwań by wskoczyć na wyższy poziom rozwoju cywilizacyjnego. Wydarzenia minionych wieków kształtują dzisiejsze, polskie sprawy.
Model dynamicznie rozwijającego się kraju w propagandowej wersji nie jest w pełni prawdziwy. Prędzej lub później brak trwałych podstaw powodzenia ujawni się. Obawiam się, że model Polski, kraju montowni, wielkich sklepów, mediów znajdujących się w obcych rękach dbających o niepolskie interesy będzie trwał przez dekady. Wzorzec społeczny nastawiony na zabawę i konsumpcję będzie dominował.

A nauki jak nie ma tak nie będzie...

Proszę o odgadnięcie co oznaczają poniższe liczby:

2600
3300
3600
4750
5500
6750
7500

Czekam na odzew Czytelników.

Dzień dobry,

Przesyłam informację o naszej akcji "Światełko dla Lwowa". Proszę o rozpropagowanie wśród znajomych.
z poważaniem
Wiesław Nowakowski

Już wkrótce będziemy obchodzić dzień pamięci o naszych zmarłych. W Polsce dzień Wszystkich Świętych -1 listopada jest szczególnie uroczysty. W tym dniu zapalamy znicze na grobach nie tylko naszych bliskich zmarłych, ale na wszystkich mogiłach zapomnianych, opuszczonych
i bezimiennych.

Wiele grobów rodaków i bliskich z naszych rodzin jest obecnie poza granicami Polski. Podobnie jak w latach ubiegłych nasza fundacja „Pomaganie Łączy Ludzi” rozpoczyna po raz kolejny akcję „Światełko dla Lwowa” polegająca na zbieraniu zniczy oraz pieniędzy na zakup zniczy i ich transport do Lwowa i Mościsk.

Na wielu nekropoliach poza granicami Polski zapłoną symboliczne lampki. Tam pochowani są wybitni poeci, pisarze, artyści, żołnierze i zwykli Polacy.

Pamiętając o naszych rodakach, tych którzy tworzyli kulturę na naszych Kresach i tych,którzy walczyli o wolność Polski, o uczniach, gimnazjalistach i studentach, którzy bronili swojego zawsze wiernego Lwowa, o żołnierzach Wojska Polskiego, którzy nie chcieli wpuścić wroga na nasze Kresy prosimy o wsparcie naszej akcji.

Fundacja Pomaganie Łączy Ludzi
ul. Szpitalna 3, Knurów 44-194
tel. 793 401 606
Nr konta: Bank Spółdzielczy w Sośnicowicach
24 8460 0008 2001 0004 1957 0001

Wpłaty z zagranicy: POLUPRPL PL24846000082001000419570001

Zbieramy również znicze, które można dostarczyć od 10 września do:
- siedziby fundacji, ul. Szpitalna 3 w Knurowie,
- wszystkich szkół, przedszkoli i bibliotek na terenie Gminy Pilchowice,
- Biblioteki Publicznej w Gierałtowicach, ul. Ogrodowa 47

Studentowi, który przesłał komentarz do postu z 2.09 odpowiadam krótko: medycyna to wyjątkowa droga przez życie.
Niełatwa, odpowiedzialna, nieraz wyboista, ale fascynująca. Bo człowiek jest fascynujący, każdy jest inny i warto się nad nim pochylić.
A że zdrowie jest najważniejsze to czy można wątpić, że uprawianie medycyny jest interesujące?!

Zapraszam także do lektury cyklu tekstów o zawodzie lekarza opublikowanym na blogu od 7.10.2015 co tydzień.
Mam nadzieję, że uwagi doświadczonego lekarza będą niosły słowa zachęty i wsparcia.

W mojej ocenie aktualna sytuacja w polskich uczelniach nie jest dobra. Wynika to z wielu czynników, a podstawowy problem to brak czytelnej informacji dotyczącej zasad funkcjonowania uczelni w przyszłości. Gdy do tego dodamy beznadziejnie niskie finansowanie nauki nie sięgające nawet 0,5% PKB co przekłada się na brak optymistycznych perspektyw tak w odniesieniu do indywidualnych pracowników jak i szkół wyższych traktowanych jako całość musi generować erozję pojęcia „akademickość”. Nic nie dadzą zaklęcia i tworzenie atmosfery „skoku” jakościowego związanego z Ustawą 2.0. W mojej ocenie żadnego skoku rozwojowego nie będzie. Zamiast zmian na lepsze mamy perspektywę zamieszania i bliżej nieznanych zmian. I nawet skrupulatne przeczytanie nowej ustawy nie daje wiedzy co będzie dalej. Jak zawsze „diabeł” tkwi w szczegółach, ustawa określa ogólne kierunki działań a dopiero jej adaptacja w codziennym życiu da wgląd jak będą funkcjonowały polskie uczelnie. A tej wiedzy nie mamy bo nie możemy jej dziś posiadać.

Sytuacja w uczelniach medycznych jest dodatkowo komplikowana stanem opieki zdrowotnej. Sądzę, że przysłowiowy Kowalski nie zdaje sobie sprawy ze skali kryzysu systemu opieki zdrowotnej. Braki kadrowe dotyczące wielu zawodów medycznych najbardziej widać w odniesieniu do pielęgniarek i lekarzy. Zamykane są oddziały a funkcjonowanie wielu szpitali jest ograniczane z powodu braku personelu. Niski poziom finansowania systemu opieki zdrowotnej pogłębia kryzys i jest jedną z przyczyn braków kadrowych.

Uczelnia medyczna skupia w sobie dwa byty: działania typowo akademickie czyli dydaktykę i naukę oraz działalność leczniczą. Harmonijne współdziałanie między uniwersytetem a szpitalem to nieodzowny warunek prawidłowej realizacji misji uczelni medycznej. Opisany wyżej bardzo skrótowo aktualny stan nie daje w mojej ocenie wielkich szans na działania, które mogłyby prowadzić do satysfakcjonującego spełniania misji uczelni medycznych.

To uwagi ogólne, ale zawsze najlepiej rzeczywistość oddają prawdziwe sytuacje. Poniżej krótkie relacje rozmów z dwoma pracownikami uczelni medycznej. Obie osoby mają tytuł profesora i są kierownikami klinik. Obie przez lata wykazały się pracowitością, konsekwencją, talentem czego efektem jest ich dzisiejsza pozycja zawodowa. Sądzę, że zasługują na miano entuzjastów, a może nawet pasjonatów zawodu.

Relacja pierwsza.


Relacja druga.


Proszę pomyśleć, ktoś kto przez dziesiątki lat pracował na swój sukces, włożył masę pracy i wysiłku w rozwój kariery naukowej i zawodowej po latach obejmuje kierownictwo jednostki uczelni. To powinno być zwieńczenie kariery, ale kierowanie zespołem to także pole do dalszego rozwoju. Taka pozycja to szansa na realizację własnych planów naukowych, które nie zawsze mogły być wcześniej spełnione. Wierzę - znając te osoby, że ich ambicje i potencjał intelektualny dają realną podstawę do stworzenia dynamicznych zespołów naukowych i zapewnienie wysokiego poziomu opieki lekarskiej.
Jak jest możliwe, że takie wartościowe jednostki dziś prezentują taką skrajnie pesymistyczną postawę?

W mojej ocenie to bardzo dobitny, smutny dowód na skalę kryzysu w jakim są polskie szkoły wyższe, a uczelnie medyczne w szczególności.
Co zrobić by odwrócić ten negatywny trend? Na szeroko rozumianą władzę nie można liczyć, nauka jest na marginesie życia społecznego.

Prezydent, Sejm, Senat, rząd; no cóż, na konieczne działania z tej strony liczyć niestety nie możemy. Nie jest to zresztą nowa sytuacja; od przełomu 1989 roku nigdy nauka nie była obiektem rzeczywistego zainteresowania władz Polski.

Tylko my sami możemy próbować zmieniać świat wokół. Jeśli nadal będziemy biernie czekać na lepszą przyszłość skażemy się sami na dalszą marginalizację. Niebawem przedstawię własne pomysły dotyczące aktywności nas, pracowników uczelni.

W międzyczasie proszę o opinie i komentarze.

Blogger absolwent.sum pisze...

W Gliwicach będzie budowany szpital z 12 oddziałami, 21 przychodniami, 2 SORami.

http://www.rynekzdrowia.pl/Inwestycje/Gliwice-do-2024-r-zostanie-wybudowany-nowy-szpital,197450,3.html

W Zabrzu cisza....

Może czas zgłosić zaginięcie Dziekana i Prodziekanów Wydziału w Zabrzu?

Jak Państwo sądzą?

20 sierpnia 2019 17:38

Powyżej tekst komentarza anonimowego Czytelnika bloga do poprzedniego tekstu. Wymaga on kilku zdań wyjaśnienia.

Przed wielu laty, w roku 2006 lub 2007 była szansa na budowę nowego szpitala klinicznego w Zabrzu. Właśnie kończyły się inwestycje w Łodzi i Wrocławiu gdzie powstały nowe szpitale kliniczne i były środki rządowe na 3 nowe szpitale uniwersyteckie. Powstał wówczas pomysł by zbudować nowy szpital dla Zabrza. Trudno mi dziś sobie przypomnieć kto był spiritus movens tej idei. By rozpocząć proces inwestycyjny - na tym etapie to były wstępne analizy potrzeb i możliwości - była niezbędna zgoda Senatu uczelni. Byłem wówczas jego członkiem i mam bezpośrednią wiedzę w tej kwestii. Otóż Pani Rektor Prof. dr hab. Ewa Małecka-Tendera osobiście "dopilnowała" by Senat zagłosował przeciw temu pomysłowi! Czy ktoś myślący w kategoriach interesu społecznego (uczelni, ale także mieszkańców Zabrza) może zrozumieć taką postawę?! Mogę tylko snuć domysły, że obawa, że "gorszy", skazany na banicję wydział w Zabrzu wyprzedzi wydział katowicki lub obawa o kolejną porażkę którą uosabiał szpital Gliwice-Zabrze (dziś już nieistniejący ogromny gmach w Zabrzu-Maciejowie, który miał być w zamyśle Rektora Religi nowym szpitalem wydziału) spowodowały, że na tym bardzo wstępnym etapie przymiarek uczelnia wycofała się.
Gwoli prawdy o tej decyzji; spośród 5 osób, członków Senatu, którzy głosowali za budową szpitala byli poprzedni Dziekan Wydziału w Zabrzu Prof. Lech Poloński i ówczesny Dziekan Prof. W.Król. Ja oczywiście także byłem za. Nie pamiętam kto jeszcze głosował za rozpoczęciem tego procesu inwestycyjnego. Głosowanie było jawne.
Decyzje o takich inwestycjach mają podłoże polityczne, stąd próba oskarżania władz wydziału są nie na miejscu. Decyzje zapadają na innym poziomie. Wypada tylko zazdrościć Gliwicom, ale przy okazji warto poinformować, że w Gliwicach po wojnie nie powstało ani jedno łóżko szpitalne, nie licząc Instytutu Onkologii służącego całej południowej Polsce i szpitala ginekologicznego utworzonego w 1980/81 w budynku mającym mieścić nowy gmach PZPR. To był tak naprawdę szpital NSZZ "Solidarność", która wyrwała budynek komunistom.

Ranking najlepszych szkół wyższych na świecie. Jest dziewięć uczelni z Polski

Dziewięć polskich uczelni znalazło się wśród tysiąca najlepszych szkół wyższych świata - wynika z opublikowanej w połowie sierpnia Listy Szanghajskiej (ARWU). Tym razem najlepszą polską uczelnią jest Uniwersytet Jagielloński, który uplasował się w czwartej setce. Uniwersytet Warszawski znalazł się w piątej setce.
Najlepsza polska uczelnia rankingu ARWU to Uniwersytet Jagielloński - zajął miejsca w czwartej setce.

Najlepsza polska uczelnia rankingu ARWU to Uniwersytet Jagielloński - zajął miejsca w czwartej setce.

Ranking najlepszych szkół wyższych na świecie - Academic Ranking of World Universities (ARWU) - znany również jako Lista Szanghajska, publikowany jest od 2003 r. Przygotowuje go Uniwersytet Jiao Tong w Szanghaju.

Najlepsze uczelnie świata

W tym roku najlepszą uczelnią świata tradycyjnie już został ogłoszony amerykański Harvard. Zaraz po nim w zestawieniu znalazł się Stanford. A na trzecim miejscu jest brytyjski Cambridge.

Polskie uczelnie wśród tysiąca najlepszych szkół wyższych świata:

Polskich uczelni trzeba szukać w zestawieniu dużo niżej. Najlepsza polska uczelnia to Uniwersytet Jagielloński, który zajął miejsca w czwartej setce (zajął miejsca między 301 - 400. Krakowska uczelnia wróciła do czwartej setki po trzech latach spadku w rankingu.

W piątej setce znalazł się z kolei Uniwersytet Warszawski (miejsca 401 - 500), który w poprzednich latach zajmował miejsca w wyższej setce.

Dokładne miejsca uczelni rankingu znane są tylko w przypadku 100 najlepszych szkół wyższych świata. Pozostałe placówki wymieniane są w grupach liczących 50 czy 100 uczelni.

Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie jest w siódmej setce, a w ósmej: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Warszawski Uniwersytet Medyczny. Dalej są kolejno: Politechnika Warszawska (9. setka) oraz: Śląski Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Politechnika Wrocławska (10. setka).

Dziękuję aktywnemu i wnikliwemu Komentatorowi podpisującemu się Absolwent. Z pewnością materia nie jest ani łatwa. Uczelnie to skomplikowane organizmy i ich prawidłowe funkcjonowanie wymaga spełnienia wielu warunków. Sądzę, że generalnie należy oddzielić kwestie dotyczące działania uczelni w systemie funkcjonowania państwa od działań dostosowujących je do nowe ustawy. W pierwszej kwestii, w mojej opinii kryzys pojęcia akademickość jest oczywisty, środowisko jest słabe, zatomizowane, bierne. To jest w znacznym stopniu pochodną polityki państwa od 1989 wobec nauki, zepchniętej na margines. I druga sprawa, obecna reforma. Jej przebieg (abstrahując od sensowności wprowadzanych zmian) skupia jak w soczewce słabość polskich szkół wyższych. Wydaje się, że inicjatywa zawsze powinna być po stronie władz uczelni, ale my, pracownicy powinniśmy być dla niej aktywnym, wymagającym partnerem. Tak jednak nie jest. Zatem w jakimś sensie odpowiedzialność spada na każdego z nas, członków społeczności akademickiej. Nie oznacza to, iż wszędzie jest taka sama sytuacja i nie posiadam wystarczającej wiedzy by kusić się o jakieś analizy. Ale dane przytaczane przez Absolwenta pokazują, że są szkoły wyższe lepiej i gorzej działające.
Nie idzie o wskazywanie winnych, ale o szukanie dróg poprawy.

Anonimowy pisze...
Jak widać 30 lat "wolności" skutecznie spacyfikowało polskie uniwersytety. Takich efektów (braku dyskusji, patologi i tumiwisizmu) nie miała nawet komuna. Dlaczego wolny rynek nie doprowadził do rozwoju uczelni?

Z pewnością nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ale brak rozliczenia z poprzednią epoką, której klony radośnie powstały na uczelniach, bum edukacyjny (liczy się ilość a nie jakość) i notoryczne niedofinansowanie są jednymi z wielu przyczyn obecnego marazmu i braku dyskusji. Ci, którzy chcieli i mogli dyskutować już dawno opuścili mury uniwersytetów często ze względu na środowisko, które dyskutantów "prześladuje".

Przez 30 lat uczelnie nigdy nie były istotne w działaniach polityków. Nie był to ważny elektorat i nawet gdyby strajkowały to nie uzyskałyby popracia społecznego. Już na początku transformacji Prof. Balcerowicz stwierdził, że lepiej technologie kupić niż tworzyć własne. W efekcie nie mamy własnych elit, nie mamy własnych produktów, nie mamy własnej nauki i kultury. Wszystko przyjmujemy z "cudownego" Zachodu ponieważ jest lepsze, nowocześniejsze. Możemy składać nowoczesne samochody ale tworzyć je od postaw - to już zbyt wysoki poziom jak na polskie warunki. Dyskusja nie istnieje a nieliczne fora internetowe służą "wylewaniu żalów". Czy to jest jeszcze niezależne państwo? Czy państwo, które nie tworzy elit jest w stanie się obronić przed ekonomiczną eksploatacją naszych zasobów? Takie Rzeczypospolitej stanie jakie młodzieży chowanie!

9 sierpnia 2019 16:25 Usuń

Anonimowy pisze...
Hmmm, ale podczas posiedzeń Rady Wydziału WLZ władze dziekańskie nie podjęły tematu jednego z najważniejszych, jeżeli nie najważniejszego konkursu wynikającego wprost z Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce?


Przeglądnąłem teksty zamieszczone na blogu w ostatnim roku akademickim i doliczyłem się dziewięciu moich tekstów nawiązujących do braku dyskusji dotyczącej nowej Ustawy i ogóle braku dyskusji akademickiej. Tylko raz Prorektor ds. nauki Prof. T. Szczepański przedstawiał na posiedzeniu Rady Wydziału informacje dotyczące zagadnień z obszaru nauki. My, pracownicy naukowo-dydaktyczni jesteśmy jak dzieci we mgle, nie mamy pojęcia jak będzie funkcjonowała uczelnia od nowego roku akademickiego.
I marne jest pocieszenie, że podobnie dzieje się w innych uczelniach.
Brak informacji, brak dyskusji w mojej ocenie czytelnie pokazują, że polskie szkoły wyższe już tylko z nazwy można uznać za Uniwersytety...

Czy na pewno odpowiada nam rola szkół(ek) zawodowych?!

Anonimowy pisze...
Szanowny Panie Profesorze,

czy mógłby Pan wyjaśnić dlaczego SUM nie spełnia kryteriów uczelni badawczej wg zapisów ustawy "Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce"?

Przyznam, że ciężko mi zrozumieć, że jedna z największych uczelni medycznych w Polsce nie bierze udziału w konkursie "Inicjatywa doskonałości - uczelnie badawcze".


8 sierpnia 2019 18:36

Niestety nie potrafię na to pytanie odpowiedzieć. To pytanie należy skierować do władz SUM.

Ostatnio dwukrotnie otrzymałem pewien typ odpowiedzi z zagranicznej redakcji po wysłaniu pracy do recenzji. Otóż prace nie były odrzucane, ale nie zostały także wysyłane do pełnej recenzji. Redakcje proponowały ich transfer do "zaprzyjaźnionego" pisma, jako potencjalnego, odpowiedniego periodyku do opublikowania naszej pracy. I może sam fakt nie byłby taki dziwny, wręcz naganny gdyby ta wskazana redakcja nie pobierała opłaty rzędu 1000-1500 Euro!
Czy na pewno obszar nauki powinien być rynkiem jak każdy inny? Rozumiem, popyt stwarza chęć zarabiania i widać znajdują się chętni skoro proceder trwa.
Ale czy to jest dobry kierunek? Jeśli w tle są pieniądze, jako wstępny warunek publikowania, jakość badań i poziom publikacji musi się obniżać.
Nie ma cudów, pecunia non olent...

Sądzę, że warto spróbować podsumować wydarzenia ostatniego roku. Od uchwalenia Ustawy 2.0 latem minionego roku polskie uczelnie stały się poligonem (terminologia wojskowa jest użyta nieprzypadkowo) doświadczalnym. Trwał wyścig z czasem by dostosować uczelnie do nowych zasad funkcjonowania. Mimo zrealizowania tych zadań np. powołania Rady Uczelni istnieje ogromny obszar, który można określić mianem "terra incognita". Tak naprawdę nie wiemy co będzie dalej, jak będziemy pracować. To jest absolutnie zdumiewająca sytuacja; skomplikowany organizm jakim jest uczelnia (u uczelnia medyczna w szczególności) zostaje poddany rozległej operacji. Ale operatorzy nie wiedzą co się stanie po wykonaniu pewnego etapu licząc, że "jakoś to będzie". Czy ktoś o zdrowych zmysłach rozpocznie poważną operację chirurgiczną bez zaplanowania wszystkich etapów?
Wytnijmy serce, a potem pomyślimy jak je zastąpić - czy tak działa odpowiedzialny kardiochirurg?
A tak dziś wygląda polska uczelnia, stare struktury usunięto, a nowe po omacku usiłują szukać dróg działania.
A my, pracownicy uczelni oraz studiujący zostaniemy wciągnięci w wir wydarzeń, nieznanych i zapewne zaskakujących.

Nie neguję potrzeby wprowadzania zasadniczych reform w polskich uczelniach. Polska nauka jest tłem dla świata. Ale reformy nie mogą prowadzić do sukcesu bez spełnienia co najmniej dwóch kluczowych warunków:

- Po pierwsze muszą być precyzyjnie określone zasady zmian a pracownicy muszą je znać, zrozumieć i zaakceptować. Znamy z historii wiele psedo-reform, eksperymentów na żywym organizmie. Wbrew zasadom życia społecznego nie da się osiągnąć zamierzonych celów.
- I druga sprawa, postęp w każdej dziedzinie życia, a w uniwersytecie w szczególności opiera się na pracy ludzi, ich motywacji i zaangażowaniu. Bez czytelnego i stabilnego systemu motywacyjnego skierowanego do pracowników uczelni nie ma żadnych, absolutnie żadnych szans na opuszczenie przez polską naukę niechlubnego miejsca w ogonie nauki światowej. A bez zwiększenia finansowania polskiej nauki - po wprowadzeniu systemu motywacyjnego - na zawsze zostaniemy tam gdzie dziś się znajdujemy.

Okres "smuty" polskiej nauki, ubranej w nowe fatałaszki będzie trwał...

Poniżej przedstawiam wywiad ze mną opublikowany w ostatnim numerze Newslettera SUM. Dotyczy on nowego wskaźnika oceniającego jakość pracy naukowej, który został opracowany przez pracowników naszej uczelni. W celu zademonstrowania praktycznej aplikacji tego wskaźnika nazwanego Scientific Quality Index (SQI) dokonano analizy dorobku naukowego liderów z naszej uczelni przy zastosowaniu indeksu h oraz SQI.

Zapraszam do dyskusji.

Scientific Quality Index - nowy wskaźnik dorobku naukowego indywidualnego badacza

"O statystyce słów kilka"

Anonimowy pisze...
Panie Profesorze, może napisałby Pan jakieś informacje o Planach Kapitałowych? Myślę, że spora część z naszych pracowników nie będzie chciała w tym uczestniczyć. Jak będziemy mogli się z tego wypisać na naszej uczelni?

Odpowiadam po zasięgnięciu informacji w dziale płac SUM: uczelnia przystępuje do tego programu dopiero w 2021 roku, zatem dziś nie ma żadnych informacji dotyczących tej sprawy.

Właśnie spostrzegłem, że minęło 11 lat od wprowadzenia licznika wejść na blog. Blog działa od 19 lutego 2008, ale statystykę wejść prowadzę od 24 czerwca 2008. W tym czasie zanotowałem 544.906 wejść czyli średnio dziennie było ponad 135 wejść.
Aż trudno uwierzyć, że projekt planowany na okres wyborów rektora uczelni będzie trwał tak długo.
Było to możliwe dzięki nieustającemu zainteresowaniu Czytelników za co serdecznie dziękuję!

Napisałem dziś do członka naszej Rady Wydziału:

"Smutna ta RW, życie gdzieś wyparowało....tylko dokąd?!"

i nadeszła odpowiedź:

Drogi Wojtku,
nie wiem dlaczego tak się dzieje? Ludzi nie interesuje już nic. Tylko własne interesy. A przecież było inaczej. Trzeba reagować, ale możliwości nie są wielkie.
Pozdrawiam

No właśnie, gdzie są dawne spory, emocje, gdzie się podziało zainteresowanie uczelnią, wspólnymi sprawami? Oczywiście, nie wszystko co było kiedyś należy uznać za dobre, niemniej wówczas toczyło się życie. A dziś nasza uczelnia to nijaka, amorficzna struktura...

Jak odbudować etos akademickości, jak tchnąć nowe życie?!

Mam pewne pomysły, ale o tym po wakacjach...

Koniec roku akademickiego blisko. To był ważny rok, ostatni rok funkcjonowania polskich uczelni na starych zasadach. Od nowego roku akademickiego będziemy już pracować zgodnie z zasadami nowej Ustawy 2.0. Dziś w mojej ocenie nie sposób stwierdzić czy generalna sytuacja w polskich uczelniach istotnie ulegnie poprawie lub - jak mówią krytycy tej ustawy - czeka nas okres "smuty" i bałaganu.
Jedno mogę jednak stwierdzić z całą pewnością: nie posiadamy wiedzy jak będzie wyglądało życie uczelni, nie odbywały się żadne spotkania informacyjne i nie toczyła się w uczelni dyskusja. Wobec niepewnej przyszłości zajmujemy postawę nieufną. Skoro nie wiemy jak ma wyglądać przyszłość to dlaczego mamy prezentować optymizm? To naturalna postawa ludzka.

Brak dyskusji w uczelni uważam za duży błąd, który negatywnie będzie rzutował na życie akademickie w przyszłości.

Na wakacje nie zamykam bloga, ale z pewnością "ruch" na nim będzie mniejszy.
Życzę udanego odpoczynku Czytelnikom bloga.

Do ostatniego tekstu nadeszły 2 komentarze. A przecież nowe regulacje zawarte w nowym Statucie są kluczowe dla przyszłości każdego z nas. Wszyscy jesteśmy zajęci, jest sesja, ale czy to wyjaśnia brak zainteresowania?
Sądzę, że to jednak jest raczej objaw kryzysu pojęcia "akademickość" a bierność i rezygnacja zajęły miejsce dyskusji, nieodzownej dla realizacji misji uniwersytetu...

Zachęcam do uważnego przeczytania nowego Statutu i podjęcia dyskusji dotyczącej zapisów tego ważnego dokumentu. Poniżej zamieszczam moje uwagi "na gorąco".

Generalnie odnoszę wrażenie, że zapisy Statutu są bardzo ogólne i w wielu miejscach brak jest istotnych informacji szczegółowych.
Przykładowo, w Ustawie 2.0 jest określona precyzyjnie liczba godzin dydaktycznych do realizacji przez pracownika w ciągu roku akademickiego. Wynosi ona 240 godzin a dla profesora tytularnego 180 godzin. Nie wiem dlaczego brak jest takich informacji w Statucie. Zgodnie zasadami prawa, Ustawa, jako akt wyższego rzędu jest ważniejsza niż Statut. W moim przekonaniu oznacza to, iż liczba godzin dydaktycznych powinna być zgodna z Ustawą. Brak tych regulacji budzi moje podejrzenie, że będą podjęte próby zmuszania nas do prowadzenia większej liczby godzin dydaktycznych co jest powszechną praktyką obok ciągłego zwiększania wielkości grup ćwiczeniowych. Jak to wpływa na jakość dydaktyki? Z całą pewnością negatywnie.

Nie ma także żadnych szczegółowych informacji dotyczących zasad i metod oceny jakości pracy naukowej, choć jest cały osobny rozdział dotyczący tego zagadnienia.

W przyszłym roku akademickim nie będzie już Rad Wydziałów co wprost wynika z zapisu Ustawy 2.0. Dla mnie w jakimś sensie to koniec uczelni w dotychczasowym kształcie. Rada Wydziału to było ważne miejsce nie tylko w celu podejmowania różnych decyzji, ale miejsce spotkania ludzi tworzących uczelnie. Miejsce dyskusji plenarnych, ale także kuluarowych. Miejsce, w którym mogli poznać się przedstawiciele różnych katedr, nieraz odległych od siebie.
Gdzie będzie toczyć się dyskusja? W świecie wirtualnym? Gdzieś w mediach społecznościowych?

Ustawodawca albo nie miał bladego pojęcia co oznaczają słowa: Uniwersytet lub dyskusja uniwersytecka
albo
- co gorsza -
celowo doprowadza do dezintegracji środowiska akademickiego. Wartości akademickie przetrwały smutny czas komuny by dziś zostać sprowadzone do wymiaru biurokratycznego...

Na stronie uczelni jest opublikowany nowy statut, który będzie obowiązywał od nowego roku akademickiego. Warto zapoznać się z tym ważnym dokumentem; od zapisów statutu zależeć będzie wiele spraw w przyszłości uczelni i indywidualnych pracowników.

Prezentuję wyniki ankiety dotyczącej biurokracji uczelniach opublikowanej na blogu 21 maja.

Wyniki nie zaskakują; znakomita większość respondentów negatywnie ocenia wpływ nadmiaru obowiązków biurokratycznych na jakość nauki, dydaktyki oraz uczelni, jako całości. W tej sytuacji nie dziwi także opinia iż taka sytuacja zniechęca potencjalnych kandydatów do podejmowania pracy w uczelniach.

Za najciekawsze uznaję odpowiedzi na dwa ostatnie pytania dotyczące wskazania pomysłodawcy tych ciągle nowych obowiązków biurokratycznych oraz możliwości zahamowania tego zjawiska.

Okazało się, że większość uczestników ankiety uznaje iż to my sami a nie Unia Europejska tworzymy nowe reguły.

Jeszcze ciekawiej wypadła odpowiedź dotycząca możliwości odwrócenia tego trendu; niewielką przewagę mają tu zwolennicy poglądu, że to zjawisko można zahamować.