pluskiewicz.blogspot.com

Wakacje „za pasem” i wcześniej sygnalizowałem czas wakacji także na blogu. Ale jest ważna sprawa, wymagająca krótkiego omówienia. Załączam pismo Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Prof. Lena Kolarska-Bobińska oraz apel dotyczący programu Horyzont 2020. Zachęcam do przeczytania tych dokumentów.

Pozornie sprawa jest prosta i oczywista; jest ogromna szansa na pozyskanie środków na badania. Należy poprzeć wszelkie działania dla wsparcia nauki, ale – w mojej opinii – mamy do czynienia raczej z koncertem życzeń niż konkretnymi działaniami. Nauka nie jest oderwana od rzeczywistości, by mogła wpisać się w rozwój kraju należy spełnić szereg warunków, np. dotyczących systemu prawnego, podatkowego czy prowadzenia działalności biznesowej. W Polsce nie istnieje pojęcie „zawód naukowiec”, mimo hucznie obchodzonej rocznicy 25 lat wolności, minione ćwierćwiecze nie było dobrym okresem dla polskiej nauki i polskich szkół wyższych.

Apele nie zastąpią realnych działań, a te, nawet, jeśli uda się stworzyć szeroki, ponadpartyjny i sięgający po zupełnie nowe instrumenty program, jego efekty zobaczymy dopiero po latach.

List do Premiera: POWRÓT DO POLSKI - List z poparciem dla naszych Rodaków

Koniec roku akademickiego, już „tylko” końcówka sesji i zaczną się wakacje.
Czas na podsumowania. Nie jest łatwo w krótkim tekście opisać wydarzenia długich miesięcy. Ale spróbuję zastanowić się, jakie zdarzenia roku akademickiego 2013/2014 były – w mojej ocenie – najważniejsze.
Uczelnia wyższa powinna być miejscem otwartej dyskusji, stanowiącej podstawę rozwoju. Do rozmowy rozumianej, jako wymianę poglądów zawsze jest potrzebnych wielu rozmówców. W uczelni można ich generalnie podzielić na tych z kręgu władz oraz z szeregu pracowników. Trzecią grupę, jaka musi brać udział w dyskusji o uczelni stanowią studenci. Aby dyskusja wiodła do konstruktywnych wniosków niezbędna jest otwartość, dobra wola i chęć rozmowy wyrażana przez wszystkich potencjalnie zainteresowanych.
Niestety, miniony rok nie był rokiem dialogu, dyskusji w naszej uczelni. Przykładem arbitralnego stanowiska władz był konflikt z końca roku 2013 dotyczący ukarania całego roku za wykroczenie jednego studenta, co miało miejsce w Katedrze Biochemii w Zabrzu. Zamiast dialogu był dyktat. Innym przykładem jest brak dyskusji o zasadach prowadzenia badań naukowych w uczelni. Mój list otwarty skierowany nie dał żadnego efektu w postaci wzniecenia dyskusji, nie licząc tej na blogu. Powołanie Pełnomocnika Rektora ds. Innowacji i apele o pisanie grantów nie zastąpią dyskusji.
Ale nie można zrzucać odpowiedzialności za wszystko na władze uczelni. Do dialogu trzeba kilku stron. Pracownicy nie kwapią się do zabierania głosu, studenci milczą. Dominuje bierność i apatia.
Ta sytuacja w żaden sposób nie odpowiada atmosferze, jaka powinna panować w uniwersytecie. Przyczyn tego stanu rzeczy jest z pewnością wiele, trudno jest je trafnie i lapidarnie opisać. Dwie kadencje Pani Rektor E. Małeckiej-Tendery skutecznie przyczyniły się do atrofii dyskusji, choć trzeba przyznać, że wówczas raz do roku wiosną zbierały się rady wydziału by dyskutować o sprawach uczelni. Ale były to spotkania przypominające raczej wiece propagandy sukcesu niż fora otwartej dyskusji. Pod pozorem zaproszenia do wymiany poglądów prawdziwa dyskusja była spychana na margines.
Nowy Rektor, pełniący swą funkcję od dwóch lat wybrał nową formę komunikowania się ze społecznością akademicką wydając co miesiąc Newsletter. To nowa jakość, nowy sposób przekazywania informacji, ale niestety jest to komunikacja jednokierunkowa: od władzy do nas, pracowników.
Nie wykorzystujemy odwrotnej ścieżki, brak jest komunikacji pracownik-władza.
A może po prostu już jej nie potrzebujemy? Obserwując różne sytuacje czasem można odnieść wrażenie, że szeregowego pracownika nic (lub prawie nic) nie interesuje. Nikt lub prawie nikt nie wypowiada własnego zdania. Czyżby nikt nie miał własnych poglądów? W to nie wierzę. Bardziej prawdopodobna wydaje mi się teza, iż pracownicy żyją własnym życiem, bez wiary w możliwość wprowadzenia rzeczywistych zmian. A władza, nawet gdyby chciała (czy chce pozostaje otwartą kwestią) wprowadzić jakieś zmiany i tak natrafi na mur obojętności i braku wiary w lepszą przyszłość.
I tak koło się zamyka, jak wyjść z tego kręgu niemocy?!
PS. W okresie wakacji w zasadzie nie planuję pisania nowych tekstów, ale w razie jakichś nadzwyczajnych wydarzeń blog jest oczywiście otwarty. Komentarze będę oczywiście zamieszczał. Dziękuję za aktywność Czytelników w mijającym roku akademickim i życzę udanych wakacji.

Kilka zdań z dzisiejszego, ostatniego w tym roku akademickim posiedzenia Rady Wydziału w Zabrzu.
Pani dr hab. A. Grzanka relacjonując przebieg wczorajszego posiedzenia Senatu omówiła krótko wystąpienie Pana Prorektora Prof. J. Duławy dotyczące ostatniego rankingu Perspektyw. Pan Profesor zwrócił uwagę na fakt dobrego miejsca, jakie zajmujemy w tym rankingu w części dotyczącej oceny działalności naukowej. To prawda, to koresponduje np. z niezłą oceną wydziału zabrzańskiego, który uzyskał kategorię A. Ale ranking to nie tylko nauka, kształtowanie wizerunku uczelni zależy przede wszystkim od jakości pracy dydaktycznej, sprawności organizacyjnej administracji, bazy dydaktycznej, warunków zamieszkania i wypoczynku studentów w kampusie. Niestety, nie usłyszałem by bazując na wynikach oceny poszczególnych elementów rankingu ktoś chciał podjąć kroki reformatorskie i szukał dróg naprawczych. Wręcz przeciwnie, są głosy ze strony przedstawicieli władz polskich uczelni medycznych by wyłączyć je z rankingu.
To szkodliwe i błędne działania; lepiej nie wiedzieć co o nas myślą inni niż zmieniać rzeczywistość?!
Przykładem braku myślenia o pozycji uczelni w kategoriach szerszych niż tylko nauka i sprowadzanie problemu do apelowania o pisanie wniosków o granty była dzisiejsza dyskusja dotycząca Katedry Farmakologii w Zabrzu. Problem dotyczy dydaktyki i wykroczył już daleko poza mury naszej uczelni. Nie zajmując stanowiska merytorycznego z braku odpowiedniej wiedzy, nie sposób nie zauważyć, że tego typu konflikty są niezwykle szkodliwe dla wizerunku uczelni. Umiejętność szybkiego rozwiązywania podobnych problemów jest bardzo ważna, tak by nieraz drobna sprawa – vide ukaranie całego roku karnym zaliczeniem z biochemii za winę jednego studenta – nie była zarzewiem konfliktu, który odbił się echem w całym kraju.
Każdy z nas, pracowników uczelni, szczególnie pełniących funkcje kierownicze, codzienną pracą kształtuje wizerunek uczelni, a jak wiemy „łyżka dziegciu może zepsuć beczkę miodu”…

Na dzisiejszym posiedzeniu Rady Wydziału w Zabrzu, w mojej opinii, miały miejsce dwa ważne wydarzenia. Profesor E. Wylęgała oraz Pani mgr P. Obój z Działu Współpracy Międzynarodowej przedstawili możliwości pozyskiwania środków finansowych na badania naukowe. Muszę przyznać, że nie miałem wiedzy, że oferta skierowana do środowisk naukowych jest tak szeroka. Granty krajowe, granty międzynarodowe, od małych, na badania dla początkujących aż po granty dla międzynarodowych konsorcjów badawczych. Dla każdego coś się znajdzie, a Pani P. Obój zapraszała na indywidualne spotkania celem wybrania najlepszej ścieżki dla każdego aspirującego o grant. Prof. E. Wylęgała zaprezentował dane dotyczące aktualnie realizowanych w uczelni grantów wskazując, że jest ich zdecydowanie za mało. Apelował by składać wnioski. To ważne by pozyskiwać finanse na badania, bez pieniędzy niewiele da się zrobić. Tu jest pełna zgoda, skoro nie piszemy wniosków nie możemy przeprowadzić wielu badań. Niemniej ważna – w sferze szeroko rozumianej nauki – była informacja podana przez Dziekana Prof. M. Misiołka, że po złożeniu odwołania do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego nasz wydział uzyskał kategorię naukową A. Widzimy pewną sprzeczność; przy małej liczbie grantów mamy niezły dorobek naukowy. Zatem nauka nie musi opierać się tylko na grantach, ale być może posiadając te dodatkowe środki moglibyśmy uzyskać wyższą kategorię. W prezentacji oraz dyskusji zabrakło mi analizy dlaczego nasza aktywność w pozyskiwaniu grantów jest tak mała. Sądzę, że poza małą liczbą recenzentów z naszej uczelni, co zostało podniesione, jest cały szereg przyczyn takiego stanu rzeczy. Brak młodych pracowników, trudności biurokratyczne w realizacji grantu, złe doświadczenia dotyczące niekompetentych recenzji uzyskiwanych w przeszłości, zbyt duże obciążenie dydaktyczne to tylko niektóre przyczyny niskiej liczby wniosków. Jedno spotkanie to za mało, należy podjąć znacznie szerszą dyskusję o co apelowałem do Rektora Prof. P. Jałowieckiego w liście z dnia (patrz blog z 11 marca).
Musimy zacząć poważnie rozmawiać, same apele niewiele dadzą.
Druga ważna sprawa o kluczowym znaczeniu dla przyszłości uczelni dotyczy możliwości pozyskania dla uczelni niektórych szpitali znajdujących się w gestii Marszałka Województwa. Ten problem przedstawił Prorektor ds. szpitali klinicznych dr hab. D. Czyżewski. Baza szpitali klinicznych warunkuje możliwości prowadzenia pracy dydaktycznej oraz naukowej. W świetle zmiany programu studiów na wydziałach lekarskich i dentystycznych paląca jest potrzeba zapewnienia możliwości odbywania stażu podyplomowego. Niestety, obraz jaki został przedstawiony nie jest zbyt optymistyczny. Interesy wielu środowisk są tak różne, że przejmowanie szpitali dla uczelni natrafia na ogromne trudności. Jest potrzebna wola polityczna oraz zrozumienie znaczenia posiadania uczelni medycznej dla regionu. Skąd weźmiemy lekarzy dla mieszkańców Górnego Śląska, gdy nie damy szans na rozwój? Wydaje mi się, że na razie górą są interesy partykularne różnych grup. Liczymy na więcej rozsądku i uzyskanie kompromisu koniecznego dla prawidłowego funkcjonowania naszej uczelni. Niepokojące były także dane dotyczące przewidywanego obciążenia dydaktycznego już za parę lat, gdy studia skończą absolwenci idący nowym, skróconym trybem. Łączna liczba godzin dydaktycznych wzrośnie ponad TRZYKROTNIE! Wg uzyskanych informacji nie ma zapewnionego pokrycia kosztów dydaktyki, a wg symulacji przedstawionych przez Dziekana M. Misiołka to kwota 140 mln rocznie. A nawet gdyby się te pieniądze znalazły skąd weźmiemy tak dużą liczbę pracowników dydaktycznych? Wg mojej oceny ich po prostu nie ma, a są potrzebni doświadczeni lekarze posiadający kompetencje dydaktyczne.

Dziś w Śląskim Międzyuczelnianym Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych w Chorzowie odbyła się debata pt. „Mieliśmy marzenia#nauka”. To spotkanie było zorganizowane w ramach współpracy śląskich uczelni i Urzędu Wojewódzkiego. Dyskusja krążyła głównie wokół problematyki styku nauki oraz świata gospodarki.
Jak potencjał naukowy zamienia się w sukces gospodarczy?
Jak kształcą śląskie uczelnie?
Jak zwiększyć udział uczelni w sektorze gospodarczym?
To tylko niektóre dyskutowane problemy. Z grona naszej uczelni w panelu brał udział Prof. Aleksander Sieroń z Wydziału Lekarskiego w Katowicach. Wydaje się, że nauka w uczelni medycznej nieco mniej bezpośrednio przekłada się na rozwój gospodarczy niż np. w uczelniach technicznych, ale nauka i jakość dydaktyki to ważne czynniki rozwojowe w każdej uczelni. Uczelnie nie działają w próżni; szeroko pojmowany poziom uczelni jest pochodną bardzo wielu czynników związanych z funkcjonowaniem państwa. System prawny, poziom finansowania, stosunki własnościowe to tylko niektóre czynniki modulujące pracę uczelni. Stąd w dyskusji na w/w tematy nie sposób było uniknąć problemów ogólniejszej natury. Niestety, moje odczucia są negatywne co do możliwego prawdziwego sukcesu polskiej nauki i uzyskanie znaczącego wpływu tej sfery na rozwój cywilizacyjny kraju. Dyskusja pokazała postęp np. w tworzeniu bazy naukowej. Niemniej to za mało, potrzeba przyjaznej polityki państwa, jako całości. Tak długo jak dla klasy politycznej i kolejnych rządów (wszystkich bez wyjątku od 1989 roku) nauka będzie peryferyjną sferą zainteresowania, tak długo będziemy tylko tłem dla świata. Ale problem to nie tylko obstrukcja władzy państwowej; być może podstawowa przyczyna to brak rzeczywistego zainteresowania zmianami ze strony środowisk akademickich. W istocie większość pracowników uczelni jest zainteresowana utrzymaniem status quo. Są grupy entuzjastów, do nich z pewnością zaliczają się uczestnicy panelu i niezbyt liczni uczestnicy spotkania w liczbie około 50.
Mało jak na tysiące pracowników śląskich uczelni, nieprawdaż?
Dziś nie widzę żadnych szans na skok rozwojowy, a każdy kolejny rok oddala polską naukę, polskie szkoły wyższe od świata.
Kiedy to wreszcie pojmiemy? Nie znam odpowiedzi na to pytanie, ale obawiam się, że gdy kiedyś zrozumiemy, że czas zacząć działać będzie trudno odbudować polskie uniwersytety i instytuty badawcze z bardzo prostego powodu – braku przygotowanej, prężnej, młodej kadry chętnej do prowadzenia badań. Same budynki i laboratoria nic nie znaczą.
Zegar tyka…

Od dobrych paru tygodni jesteśmy „bombardowani” informacjami o tzw. wolnych wyborach sprzed ćwierćwiecza. Prowadzone są dyskusje o znaczeniu wyborów z 4 czerwca 1989 roku, porównuje się Polskę dzisiejszą do tej wcześniejszej. A wczoraj media skupiały się na wizycie Prezydenta Obamy. To, że Polska się znacząco zmieniła nie ulega wątpliwości, ale otwarta pozostaje kwestia czy na pewno te zmiany poszły w dobrym kierunku, a także czy beneficjentami reform jest całe społeczeństwo czy też tylko jego niektóre części. Na te pytania nie będę próbował odpowiadać, każdy z nas ma pewnie własny pogląd.
Zajmę się stanem polskich uczelni. Czy polskie szkolnictwo wyższe się zmieniło od 1989 roku? Czy te zmiany są fundamentalne czy tylko kosmetyczne? Czy osoby kierujące polskimi uniwersytetami w czasach minionej epoki zostały odsunięte od wpływu na bieżący bieg spraw? Czy polskie szkoły wyższe poprawiły swe miejsce w konkurencji globalnej? W końcu czy polska nauka dokonała oczekiwanego postępu mierzonego udziałem w globalnej wymianie myśli naukowych?
Sądzę, że to dobry moment by podjąć dyskusję i spróbować odpowiedzieć na te pytania. Liczę na interesującą dyskusję i wypowiedzi Czytelników bloga.
PS. Termin „wolne wybory” sugerujący, że 4 czerwca upadł system komunistyczny jest błędny. Szkodą, że tak nachalnie fałszuje się historię, gdyż tylko wybory do Senatu były wolne, a Sejmie opozycja (czytaj społeczeństwo) łaskawie otrzymała 30% miejsc. Z tego powodu Zgromadzenie Narodowe nie miało mandatu społecznego; np. wybór W. Jaruzelskiego na stanowisko Prezydenta RP nie był decyzją demokratyczną, gdyż większość posłów została wybrana z komunistycznego klucza.

Wszelkie rankingi zawsze wzbudzały liczne komentarze. Jest naturalne, że zewnętrzna ocena działalności ludzkiej skupia uwagę wewnątrz ocenianej instytucji. Każdy z nas podlega ocenie innych ludzi, dotyczy to indywidualnej aktywności jednostki. Dla krytycznych wobec siebie, myślących ludzi informacje jak nas postrzegają inni stanowią impuls dla korekty własnych działań. Podobnie powinno się traktować ranking w odniesieniu do instytucji. Zakładając dobrą wolę twórców jakiegokolwiek rankingu jego wyniki powinny skłonić do podjęcia działań zmierzających do lepszego funkcjonowania. Nie ma – w mojej ocenie – żadnych przesłanek by podważać wiarygodność ostatniego rankingu Perspektyw polskich uczelni. Precyzyjna, szeroko zakrojona skala ujętych w rankingu aspektów funkcjonowania uczelni dawała rękojmię, że otrzymamy wartościowy obraz. Sądząc po liczbie odsłon bloga w ostatnim okresie oraz mnogość komentarzy można stwierdzić, że Czytelnicy bloga poważnie traktują wyniki tego rankingu. Dyskusja jest interesująca, głosy ciekawe. Niemniej brakuje poważnego stanowiska władz uczelni oraz dyskusji na forach uczelnianych. Liczę, że szczegółowa analiza wyników rankingu w odniesieniu do jego składników może pomóc w znalezieniu naszych słabych punktów. Potrzebna jest dobra wola władz, chęć pochylenia się na wynikami rankingu oraz umiejętność dialogu ze środowiskiem akademickim. Nie mam wątpliwości, że ciągle – mimo oczywistego dla mnie kryzysu identyfikacji pracowników z uczelnią – silna jest wola pracy na rzecz uczelni. W komentarzach przejawia się troska o przyszły los naszej uczelni. Do obowiązku władz uczelni należy podejmowanie takich kroków by funkcjonowanie uczelni było jak najlepsze. Tego nie da się dokonać bez szerokiej dyskusji z pracownikami. To kolejny, ważny test wiarygodności i sprawności władz SUM. Jestem przekonany, że wyrażam oczekiwania wielu pracowników naszej uczelni liczących na poważną, otwartą dyskusję oraz prawdziwe, nie tylko propagandowe działania. Nasze aktualne, przedostatnie miejsce wśród polskich uczelni medycznych to kolejne, poważne ostrzeżenie.

Studiowanie w Chinach? Czy to ciekawy pomysł?
Europejsko- Azjatycka Fundacja Edukacji Biznesowej oraz Politechnika Śląska, zapraszają *29 maja, w czwartek o godzinie 15:00*, młodzież szkół średnich, rodziców i nauczycieli na spotkanie z reprezentantami czterech chińskich uniwersytetów z miasta Tianjin. Podczas wydarzenia będzie można się zapoznać z możliwościami studiowania (także w języku angielskim) na czterech czołowych chińskich uczelniach:

* Tianjin University of Science and Technology
* Tianjin Polytechnic University
* Tianjin Chengijan University
* Tianjin University of Science and Economics.

Spotkanie jest inauguracją partnerskiej współpracy pomiędzy chińskimi uniwersytetami a Politechniką Śląską.
Wydarzenie odbędzie się w Sali D Centrum Edukacyjno Kongresowego przy ul. Konarskiego 18B.

Ranking Uczelni Akademickich 2014

To dobrze, że ostatnie dwa teksty poświęcone sprawom dydaktyki wzbudziły spore zainteresowanie Czytelników. Nadeszło wiele komentarzy, za które bardzo dziękuję.

Niebawem wrócę do tej tematyki, a dziś zapraszam na stronę internetową II LO w Gliwicach. Znajdują się tam szczegółowe informacje o współpracy z naszą uczelnią.

Współpraca II LO w Gliwicach ze Śląskim Uniwersytetem Medycznym

W poprzednim tekście pisałem o dydaktyce, ale nie wzbudziło to dużego zainteresowania mierzonego liczbą komentarzy. To nie rokuje zbyt dobrze na przyszłość; jak sądzę, świadomość, że w istocie przyszłe losy naszej uczelni będą zależeć głównie od jakości pracy dydaktycznej nie jest powszechna.
Oznacza to, że należy ten temat kontynuować.
Podstawowym warunkiem, obok zaangażowanej, kompetentnej kadry nauczycieli akademickich, organizacji ćwiczeń oraz jakości bazy dydaktycznej są sami studenci. Najlepsi absolwenci, chętni do podjęcia wysiłku, naprawdę zainteresowani medycyną i innymi kierunkami studiów to podstawa sukcesu. Trzeba ich jakoś zachęcić do studiowania właśnie w naszej uczelni. Musimy sami spowodować by maturzyści z naszego regionu właśnie w medycynie widzieli swą szansę życiową.
Wiosną zeszłego roku zostałem zaproszony na spotkanie z młodzieżą w II LO w Gliwicach. Sam uczęszczałem do tego liceum i z przyjemnością skorzystałem z zaproszenia. Zainteresowanie młodzieży i ciepłe przyjęcie wykładu, a także zaangażowanie nauczycieli miło mnie zaskoczyło. W tej sytuacji z przyjemnością przyjąłem propozycję by zorganizować cykl spotkań dla uczniów. Bez problemu kilkoro pracowników wydziału wyraziło zgodę na wygłoszenie wykładów dla młodzieży. Byli to: dr hab. B. Drozdzowska, dr hab. J. Bursa, dr hab. A. Grzanka, Prof. J. Gumprecht, dr hab. W. Korlacki, dr hab. T. Kukulski.
Wszystkim wykładowcom serdecznie dziękuję.
Już w trakcie realizacji tego projektu dyrekcja szkoły wysunęła propozycję by współpraca nabrała bardziej „oficjalnego” charakteru. Dyrektor szkoły wystosował pismo z propozycją podpisania umowy z władzami uczelni. Rektor Prof. dr hab. P. Jałowiecki zaaprobował tę ideę i podpisano umowę dotyczącą współpracy szkoły i SUM. W jej ramach uczniowie będą 2x w roku odwiedzali uczelnię, a jej pracownicy pokażą przyszłym studentom obiekty, sale wykładowe i ćwiczeniowe. Nadal będziemy prowadzili wykłady dla kolejnych roczników uczniów. Mi przypadła rola koordynatora umowy. Oczywiście wszystko odbywa się na zasadach non-profit, nikt z wykładowców nie pobiera honorarium.
Sądzę, że taka współpraca, jeśli uda się ją kontynuować przez co najmniej kilka lat daje szanse na ściągnięcie w mury uczelni naprawdę dobrych studentów. Gdyby udało się podobne inicjatywy zrealizować także w innych szkołach nasza przyszłość, ta widziana od strony dydaktyki, rysowałaby się w bardziej jasnych kolorach.

W pierwszych miesiącach bieżącego roku znaczną część treści zamieszczonych na blogu stanowiły sprawy nauki. Toczyła się żywa dyskusja, nadeszło wiele ważnych komentarzy. Dziękuję wszystkim Czytelników za ich głosy. Pozostaje teraz czekać na konkretne efekty działań w obszarze nauki. Wyrażam tą drogą oczekiwania – formułowane także w licznych komentarzach Czytelników - na przedstawienie merytorycznych propozycji Pełnomocnika Rektora ds. programów rozwojowych Prof. dr hab. Edward Wylęgały.
Nie umniejszając roli nauki nie sposób jednak pominąć znaczenia drugiego, podstawowego obszaru działań szkoły wyższej, czyli dydaktyki. To są dwa filary każdego dobrego uniwersytetu, wzajemnie się uzupełniające i wpływające na siebie. Nie ma w moim najgłębszym przekonaniu żadnych szans na wysoki poziom nauki bez dobrej jakości szkolenia studentów. I odwrotnie, solidna praca naukowa pomaga w prawidłowej realizacji zajęć dydaktycznych. Nie zawsze świetny badacz ma „zacięcie” dydaktyczne, ale taka osoba po prostu ma wiedzę do przekazania studentom.
Dobry poziom pracy dydaktycznej zależy od wielu czynników, w tym zaangażowania nauczycieli akademickich oraz obiektywnych warunków prowadzenia zajęć dydaktycznych związanych z bazą materialną, a także sprawności organizacyjnych administracji uczelni.
Nie zapominając o znaczeniu tych czynników zawsze należy pamiętać o adresatach całego procesu dydaktycznego – studentach. To dla nich pracujemy, to oni są odbiorcami naszych wysiłków i w ostatecznym wymiarze to od nich zależy w znacznym stopniu finalny efekt procesu dydaktycznego. Oni są także surowymi cenzorami naszych wysiłków. Bez zaangażowanych, zainteresowanych przedmiotem nauczania młodych adeptów medycyny, farmacji czy innych kierunków studiów nawet najlepsze chęci niewiele dadzą. Potrzebujemy dobrych studentów.
Skąd ich wziąć?
Z pewnością w dobie nadchodzącego niżu demograficznego nie jest to łatwe.
Jak zachęcić najlepszych absolwentów do studiowania akurat w tej uczelni?
Jakie czynniki decydują o wyborze uczelni?
Co zrobić by najlepsi maturzyści ze Śląska nie zasilali szeregów innych uczelni medycznych w kraju?
Liczę na głosy pracowników oraz studentów. Mam nadzieję, że ta dyskusja przyczyni się do poprawy poziomu dydaktyki w naszej uczelni.

Chciałbym wrócić do sprawy studiów podyplomowych z zakresu homeopatii. Utworzenie takiej możliwości w naszej uczelni wywołało bardzo żywą dyskusję Czytelników bloga. Swoje negatywne stanowisko w tej kwestii przedstawiła Naczelna Rada Lekarska, a Rektor SUM Prof. dr hab. P. Jałowiecki odpowiedział na te zarzuty. Dyskusja zatoczyła znacznie szerszy krąg; informacje o potraktowaniu homeopatii, jako dziedziny godnej utworzenia specjalnego kierunku, przeniknęły do mediów. Pisały o tym gazety, donosiły serwisy mediów elektronicznych i stacji telewizyjnych. Niestety, większość opinii była daleka od entuzjazmu, co nie służy dobrze wizerunkowi uczelni.
Powstaje pytanie: dlaczego powołano tak kontrowersyjny kierunek?
Nie wiem, nie będę snuł hipotez.
Sądzę, że warto przyjrzeć się procesowi podejmowaniu decyzji w uczelni. W większości ważnych spraw, a za taką uznaję powołanie nowego kierunku studiów podyplomowych, wypowiada się Rada Wydziału, a jej uchwałę weryfikuje Senat, jako najwyższy, wybieralny organ kolegialny każdej uczelni. Z premedytacją piszę „weryfikuje”, czyli może także ją odrzucić. Oczywiście, to Rektor, jako osoba odpowiedzialna za uczelnię, jako całość podejmuje ostateczną decyzję. Niestety, ta sprawa nie była przedmiotem obrad Senatu. Według posiadanej wiedzy, że nie ma takiej proceduralnej konieczności i opinia Senatu w tej sprawie nie była niezbędna.
Należy postawić pytanie: czy tak ważna sprawa nie powinna uzyskać aprobaty Senatu?
Nowy kierunek jest w Polsce identyfikowany z uczelnią, jako całością, a nie tylko jednym wydziałem, na którym te studia powstały.
Czy na pewno przyjęta procedura jest zgodna z „duchem” uniwersytetu?

Studia homeopatyczne - odpowiedź Prezesa NRL na pismo Rektora ŚUM

W minionym miesiącu opublikowałem dwa teksty dotyczące nauki: list otwarty skierowany do Rektora naszej uczelni Prof. dr hab. Przemysława Jałowieckiego (11 marca) oraz informację o powołaniu Pełnomocnika Rektora ds. programów rozwojowych i innowacji (21 marca). Tę funkcję od 1.03 br. pełni Prof. dr hab. Edward Wylęgała.
Oba teksty wzbudziły spore zainteresowanie mierzone łączną liczbą 51 komentarzy. To świadczy, że nauka ciągle wzbudza żywe zainteresowanie wielu osób. Ale jak tę dyskusję oraz wymianę poglądów przekuć na zmiany funkcjonowania sfery badawczej?
Chodzi o wprowadzenie rzeczywistych zmian, a – jak wynika z zebranych opinii – aktualny stan nauki jest dalece niezadowalający. Wynika to z uwarunkowań na poziomie krajowym, na które mamy niewielkie przełożenie oraz tych dotyczących regulacji wewnątrzuczelnianych. Liczę, że niebawem doczekamy się prawdziwych reform w naszej uczelni, a nauka przestanie być „złem koniecznym”.
Czekamy na merytoryczne propozycje Profesora E. Wylęgały oraz dyskusję w organach kolegialnych uczelni.

Na stronie internetowej uczelni znajduje się informacja dotycząca powołania Pełnomocnika Rektora ds. programów rozwojowych i innowacji. Tę funkcję od 1.03 br. pełni Prof. dr hab. Edward Wylęgała. Zapowiedziano równocześnie, że dojdzie do pewnych zmian organizacyjnych w uczelni dotyczących pozyskiwania środków na badania naukowe.

Z pewnością ten ruch należy ocenić pozytywnie, jako idący we właściwym kierunku, ale - jak pisałem w liście otwartym z 24.02.2014 roku opublikowanym na blogu 11.03.2014 - nawet najlepsze pomysły nie mają szans na powodzenie bez szerokiego wsparcia społeczności akademickiej. A takie wsparcie i chęć brania aktywnego udziału w kreowaniu projektów naukowych oraz ich konsekwentnej realizacji aż do opublikowania wyników badań w dobrych czasopismach może powstać – w mojej opinii – tylko na bazie szerokiej dyskusji w gronie pracowników naukowych. Nie wierzę w moc sprawczą nawet najlepszych idei niebędących „własnością” społeczną. Oczywiście mogę sobie wyobrazić sytuację, gdy jakaś idea stanowi przysłowiowe ziarno rzucone na żyzną glebę, by dalej rozkwitać przy udziale wielu osób. Liczę, że powołanie Pełnomocnika Rektora w osobie tak znakomitego naukowca jak Profesor Wylęgała wykreuje taką właśnie ogólnouczelnianą dyskusję. Uważam, że aktualna sytuacja nie sprzyja aktywności naukowej z wielu powodów np. bardzo małej liczby młodych pracowników nauki, ogromnego obciążenia pracą usługową w szpitalach klinicznych czy coraz większego wymiaru pensum dydaktycznego. Z w/w powodów dopiero reformy w uczelni, jako całości dają szanse na postęp w zakresie badań naukowych. Bez takiej otwartej, szerokiej dyskusji i wprowadzenia koherentnego, kompleksowego programu naprawczego nie ruszymy z miejsca.

Dziękuję Panu Profesorowi Andrzejowi Witkowi, Dziekanowi WLK za wypowiedź dotyczącą kolokwium habilitacyjnego (19 marca, godzina 9;17, do listu otwartego). To są ważne uwagi i wyjaśnienia. Przy okazji apeluję o jawność wypowiedzi. Anonimowość nie sprzyja jakości dyskusji.
Wojciech Pluskiewicz

Wczoraj zmarł Profesor Jan Zbigniew Szczepański, były kierownik Katedry Pediatrii oraz były Dziekan Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu. Odszedł kolejny Wielki Nauczyciel, dydaktyk i naukowiec. Nabożeństwo żałobne odbędzie się 15 marca o godz. 9 kościoła Św. Józefa w Zabrzu ul. Roosevelta 104.
Z Profesorem spotkałem się po raz pierwszy w 1980 lub w 1981 roku. W maju 1981 roku odbywały się pierwsze wolne wybory władz dziekańskich i rektorskich. Pamiętam ten okres bardzo dobrze, gdyż byłem aktywnym uczestnikiem tych wydarzeń, jako członek Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Wspólnie z NSZZ „Solidarność” poparliśmy kandydaturę Profesora Szczepańskiego w wyborach na Dziekana wydziału zabrzańskiego. To był kandydat spoza „układu” partyjnego, dający gwarancję kontynuacji reform zapoczątkowanych jesienią 1980 roku. Z pewnością wiele osób aktywnie zaangażowanych w te wydarzenia pamięta Profesora, jako uczciwego i prostolinijnego człowieka. Pewnie Jego wiara w dobrą wolę innych osób była zbyt duża, a świat tego okresu nie był zbyt łaskawy dla osób o konstrukcji Profesora. Ale to właśnie dzięki takim osobom jak Profesor Szczepański ocalała wiara w wartości akademickie.

Zamieszczam dziś list otwarty skierowany do Rektora naszej uczelni Prof. dr hab. Przemysława Jałowieckiego. Ten list został opublikowany w marcowym numerze Newslettera uczelni.

W tej samej edycji Newslettera znajduje się także rozmowa z Rektorem Prof. dr hab. Przemysława Jałowieckim, którą zamieszczam poniżej. W tej rozmowie Rektor przedstawia działania mające poprawić stan rzeczy i skuteczność prowadzenia badań. Czas pokaże czy te kroki będą skuteczne.

Mam nadzieję, że niebawem w uczelni powstanie zespół roboczy, który opracuje nowatorski program zmian zasad prowadzenia badań naukowych.

Uważam, że w kolejnym etapie koherentny projekt reform powinien zostać poddany ocenie środowiska akademickiego naszej uczelni.

Nie chodzi tylko o pieniądze, nauka wymaga przede wszystkim stabilizacji, czytelnych zasad oraz sprzyjającej atmosfery. Nikt z nas sam nic nie osiągnie, dopiero wspólna praca da efekty w postaci publikacji. Same granty nic nie znaczą, od pozyskania środków finansowych do finalnego wyniku w postaci publikacji droga jest daleka. Potrzebujemy głębokich zmian, odważnych kroków, obejmujących wszystkie części i etapy procesu powstawania i realizacji badań naukowych. Takich reform nie da się po prostu zadekretować, zalecić czy podpowiedzieć. Muszą one powstać w naszych głowach, to my, pracownicy naukowi uczelni, powinniśmy stać się prekursorami i inicjatorami tych reform.

Ostatecznie przyjęty projekt powinien niezwłocznie wejść w życie. Należy mieć świadomość, że cykl realizacji badań naukowych jest długi, a od pomysłu do opublikowania wyników badań mija nieraz kilka lat. Niemniej, jeśli nie podejmiemy odważnych kroków reformatorskich już dziś trudno liczyć na postęp i poprawę pozycji naszej uczelni w przyszłości.

Białostockie powikłania: Historia o tym, jak niektórzy polscy naukowcy pomagają rozkręcać antyszczepionkową histerię

Szanowni Państwo, Opiekunowie i Wychowawcy



Żołnierze wyklęci – to określenie żołnierzy podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, stawiających zbrojny opór próbie sowietyzacji Polski i podporządkowania jej Związkowi Sowieckiemu w latach 1944–1963.



Od 2011 roku, dzień 1 Marca został ustanowiony świętem poświęconym tym niezłomnym żołnierzom.



Kino „Światowid” w Katowicach corocznie włącza się w program obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, w tym roku emisją dwóch filmów Tadeusza Pawlickiego.

Poprzez prezentację filmów pragniemy przybliżyć młodej widowni tych dla których najważniejsze były słowa: Bóg, Honor, Ojczyzna i którzy nie poszli na układ z satelickim państwem, jakim była wówczas PRL. Chcemy przekazać młodemu pokoleniu pamięć o Żołnierzach Wyklętych – wspaniałych, niezłomnych ludziach, przez lata skazanych na obelgi i zapomnienie! Zachęcamy Państwa do czynnego uczestnictwa młodzieży w tymże cyklu, przygotowanym razem z katowickim Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej



Dla zorganizowanych grup – wstęp wolny!



Niech nasza propozycja stanie się elementem edukacji patriotycznej szczególnie dla młodych odbiorców.



Ze względu na fakt, iż tegoroczny 1 marzec jest dniem wolnym, zapraszamy na seanse 28.02 (piątek) oraz 03.03 (poniedziałek) o godz. 9.00.



Program poświęcony pamięci Żołnierzy Wyklętych (w oba dni) składał się będzie z projekcji dwóch filmów:



- „Witold” 35’ (o Rotmistrzu Witoldzie Pileckim)



- „My, ogniowe dzieci” 40’ (o Józefie Kurasiu ‘Ogniu’)



a przed projekcją zaprezentowane zostaną pieśni patriotyczne poświęcone Żołnierzom Wyklętym, toteż całość wyniesie ok. 100 min.



Dla zorganizowanych, szkolnych grup – wstęp wolny!

– rezerwacja pod nr tel. 32-258-74-32

Kino „Światowid”, Katowice, ul. 3 Maja 7

To, że podróże kształcą nie jest tylko obiegowym powiedzonkiem, o czym przekonała mnie niedawna podróż do Białegostoku. Pod koniec minionego roku zostałem zaproszony do napisania recenzji pracy doktorskiej lekarza Pawła Abramowicza, a 6 lutego odbyła się jej obrona. Sama praca była świetna, co nie dziwi skoro powstała pod okiem tak znakomitego znawcy zagadnień metabolizmu kostnego u dzieci, jakim jest dr hab. Jerzy Konstantynowicz. Doktorant zaprezentował bardzo dobre przygotowanie, była ciekawa dyskusja, a miejsce - Pałac Branickich – podnosi wartość takiego wydarzenia.
Nawiązując do wydarzeń tego dnia chciałbym zwrócić uwagę na pewne dodatkowe aspekty. Otóż gdy zwróciłem się z zapytaniem do odpowiedniego działu Dziekanatu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku jak ma rozliczyć delegację związaną z wyjazdem usłyszałem odpowiedź, że powinienem w mojej macierzystej uczelni pobrać druk delegacji stanowiącej dokument do potwierdzenia faktu odbycia podróży, następnie pokryć koszt dojazdu oraz noclegu, a moja uczelnia zwróci mi poniesione koszty. Ostatni etap rozliczenia delegacji to zwrot tej kwoty przez uczelnię białostocką mojej macierzystej uczelni. Okazało się jednak, że wewnętrzne regulacje prawne obowiązujące w SUM nie pozwalają na takie działania. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku stanął jednak na wysokości działania i zdecydowano o zwrocie kosztów za dojazd i nocleg. Później dowiedziałem się, że w różnych uczelniach medycznych obowiązują różne zasady w tej kwestii, a nawet planuje się całkowite zaniechanie zwrotu kosztów wobec faktu wypłacania honorarium za sporządzenie recenzji.
Opis tej sytuacji nie ma na celu ocenę czy zwrot kosztów jest zasadny, ale dziwi mnie dowolność przyjmowanych zasad w różnych uczelniach. Oczywiście, nie ma w tym nic zdrożnego, demokracja akademicka zezwala na odrębne regulacje różnych kwestii. Niemniej, gdy sprawa dotyczy pośrednio także innych uczelni nie jest to już tylko wewnętrzna sprawa każdej uczelni. Pytanie, czy na można takich i pewne wielu innych podobnych problemów – dla ułatwienia życia pracowników uczelni – uregulować na poziomie krajowym? W końcu istnieje takie gremium, jak Konferencja Polskich Uczelni Medycznych, która mogłaby podjąć stosowną uchwałę.
Podobny, choć gatunkowo znacznie poważniejszy problem dotyczy wymagań stawianych kandydatom na studentów medycyny. Każda uczelnia reguluje to we własnym zakresie. Wynik egzaminu maturalnego z biologii jest wszędzie brany pod uwagę, ale chemia może być zdawana w zakresie podstawowym lub rozszerzonym, a fizyka tylko w niektórych uczelniach medycznych stanowi kryterium rekrutacyjne. Dla adeptów medycyny to jest duży problem.
Czy nie można stworzyć wspólnych wymagań dla wszystkich polskich wydziałów medycznych?
Piszę o tych problemach, gdyż aktualna sytuacja w polskich uczelniach, w tym także medycznych, jest kształtowana w myśl zasad demokracji wewnątrzuczelnianej. To dobrze, że nie ma narzuconego, jak w minionej epoce, jednego wzorca. Ale opisane przykłady pokazują, że demokracja może prowadzić na manowce i wcale nie służy ludziom, i nie ułatwia im życia.
Pytanie jak pogodzić immanentne prawo do odrębnych poglądów i regulacji z unifikacją potrzebną dla realizacji praw dotyczących ogółu?

Nie pisałem dość długo; ostatni tekst został opublikowany 13 stycznia. W ankiecie zwróciłem się do Czytelników z prośbą o odpowiedź czy mam – w świetle stanowiska Dziekana Prof. M. Misiołka – nadal prowadzić blog czy też raczej powinienem zakończyć swą aktywność. Czekałem na wynik tej ankiety, jako ważnej wskazówki co robić dalej.

Dziękuję wszystkim za aktywny udział i liczne odpowiedzi. Poparcie 84% respondentów uznaję za wystarczające wsparcie by kontynuować mą działalność, ale zauważam także stanowisko 30 osób, które sugeruję zawieszenie prowadzenia bloga. W następnych miesiącach zwrócę większą uwagę na pewne uniwersalne problemy uniwersyteckie by główny nurt bloga stał się platformą dyskusji o kluczowych problemach naszego środowiska.