Przedstawiam ważną inicjatywę polskiego środowiska naukowego. Komitet kryzyzowy tworzą przedstawiciele nauk humanistycznych, ale nauka jest jedna. Kryzys polskich uniwersytetów, zapaść polskiej nauki są oczywiste, ale - jak widać z działań szeroko rozumianej władzy państwowej - widzą to tylko środowiska uniwersyteckie. Każda inicjatywa uświadaniająca polskiej opinii publicznej jak ważna jest nauka dla państwa warta jest wsparcia. Analiza ostatniego ćwierćwiecza i stanu polskiej nauki niestety wskazuje, że nie możemy liczyć na zrozumienie klasy politycznej, jako całości, dla wagi tej sfery. Musimy podjąć wspólny wysiłek, inaczej nadal będziemy podążać drogą donikąd.

W grudniu 2013 w toku debat i wspólnych działań wyłoniła się grupa, która przybrała nazwę Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polski.
W kwietniu 2014 grupa ukonstytuowała się jako stowarzyszenie, które łączy osoby zainteresowane przyszłością polskiej humanistyki ponad podziałami politycznymi i światopoglądowymi.
Naszym celem jest działanie na rzecz przezwyciężenia kryzysu instytucjonalnej nauki, zwłaszcza humanistyki, oraz integracja środowisk, którym los nauki nie jest obojętny.

CZŁONKOWIE

Maria Dzielska (członek honorowy)
Karol Tarnowski (członek honorowy)
Jerzy Kochan (członek honorowy)
Piotr Graczyk
Mateusz Werner
Marta Olesik
Marcin Pańków
Magdalena Saganiak
Jagoda Hernik Spalińska
Wojciech Engelking
Halszka Witkowska
Mateusz Piotrowski
Aleksander Temkin
Barbara Markowska
Jan Burzyński
Maciej Łapski
Wojciech Przybylski
Piotr Górski
Mateusz Janik
Tomasz Herbich
Jakub Gomułka
Marcin Jewdokimow

List otwarty Komitetu Kryzysowego

Posiedzenie Rady Wydziału w Zabrzu

Dzisiejsze posiedzenie Rady Wydziału rozpoczęło się od pożegnania zasłużonych Profesorów, którzy odchodzą na emeryturę. Dziekan Prof. M. Misiołek serdecznie pożegnał Prof. Prof. J. Drugacza, K. Ślusarczyka i A. Wiczkowskiego licząc na ich dalszą obecność w życiu uczelni.
Pani dr hab. A. Grzanka w imieniu komisji wydziałowej oceniającej jakość procesu dydaktycznego przedstawiła wyniki kontroli z minionego roku akademickiego. Generalnie, audyt wypadł pozytywnie, natomiast są spore problemy w zakresie jakości bazy dydaktycznej czy narzędzi służących prowadzeniu zajęć, np. sprzętu audiowizualnego.
W dalszej części posiedzenia Dziekan Misiołek krótko przedstawił aktualne problemy dotyczące dydaktyki; zasygnalizował występowanie różnych trudności i zagrożeń np. wzrastającą liczbę studentów czy wyzwanie w postaci inauguracji anglojęzycznych studiów stomatologicznych. Nie sposób było nie dostrzec dużego zaangażowania władz wydziału. Na końcu Dziekan zachęcił do dyskusji. Sądziłem, że zgodnie z słowami skierowanymi przez Dziekana do członków RW zogniskuje się ona na sprawach studenckich. Niestety, rozpoczęła się dyskusja dotycząca procesu uzyskiwania stopnia doktora habilitacyjnego… Nie neguję, to ważne kwestie, ale dydaktyka – szczególnie na początku nowego roku akademickiego - musi być postrzegana, jako priorytet. Zabrałem głos zwracając uwagę na szereg zagrożeń dotyczących procesu dydaktycznego. Ciągle zwiększające się obciążenie dydaktyczne sięgające 300 i więcej godzin rocznie, brak młodej kadry czy brak poprawy w zakresie bazy dydaktycznej nieuchronnie muszą powodować obniżanie się jakości dydaktyki. W wielu katedrach jest ogromny niedobór pracowników, a liczba nadgodzin sięga setek.
Dlaczego nie przyjmuje się nowych pracowników? Nie mogę tego pojąć.
Obrany kierunek wiedzie donikąd, poziom dydaktyki musi się obniżać, a takie obciążenie dydaktyczne odbija się także na zaangażowaniu w pracę badawczą.
Miałem nadzieję, że rozpocznie się merytoryczna dyskusja, w końcu na sali było wielu kierowników katedr borykających się z ogromnymi problemami z organizacją prawidłowego procesu dydaktycznego. Ale nikt głosu nie zabrał…
Nie rozumiem, kiedy i gdzie mamy zabierać głos jak nie na posiedzeniu RW?
Czyżby wszyscy obecni byli zadowoleni z aktualnej sytuacji?

O pracy naukowej z amerykańskiej perspektywy

Ważnym przesłaniem pracy naukowej jest jej utylitaryzm. Same badania, bez przełożenia na inne sfery życia to często sztuka dla sztuki. Oczywiście dotyczy to badań klinicznych, gdyż badania podstawowe rządzą się innymi prawami. Te dość oczywiste stwierdzenia dobitnie potwierdzają moje obserwacje poczynione na ostatnim kongresie ASBMR w Houston. W zasadzie wszystkie prezentowane badania, szczególnie te wiodące, zakwalifikowane do sesji plenarnych, były bardzo mocno umocowane w rzeczywistości. Element praktycznego wykorzystania wyników badań z podawaniem zmniejszania kosztów opieki zdrowotnej to prawie norma. Liczba instytucji zaangażowanych w proces badawczy jest imponująca. To nie tylko uniwersytety; aktywną rolę odgrywają agencje rządowe, prywatne organizacje czy niezależni sponsorzy. Wszystko jest nakierunkowane na sukces mierzony efektem społecznym, np. zmniejszeniem liczby złamań, ale także bezpośrednimi oszczędnościami ekonomicznymi. To podstawowa różnica między nauką amerykańską czy szerzej zachodnią, a naszą. U nas w praktyce znalezienie sprzymierzeńców w realizacji idei badawczych jest bardzo trudne. Oczywistym partnerem powinno być Ministerstwo Zdrowia, Narodowy Fundusz Zdrowia, organy samorządu terytorialnego, w końcu szeroko rozumiany biznes. Niestety, świadomość, że nauka to motor postępu i rozwoju państwa jest w Polsce bardzo mała. Bez fundamentalnych zmian funkcjonowania organów państwa, zmian prawa (np. ulgi podatkowe dla przedsiębiorców wspierających działalność badawczą) i chęci do implementacji do praktyki wyników badań na zawsze zostaniemy tłem dla świata. My prowadzimy badania li tylko dla uzyskania IF, współczynnika h czy pozytywnej oceny władz uczelni warunkującej dalsze zatrudnienie.
Taka sytuacja prowadzi donikąd, zwiększa frustrację naukowców wciąż jeszcze wierzących, że ich praca ma jakiś głębszy sens. Trwa odwrót od nauki, młodzi ludzie wybierają inne drogi kariery zawodowej. Efekty widzimy już dziś, a jutro – bez podjęcia prawdziwych reform - może być tylko gorzej.

Wieści z Ministerstwa

BIULETYN MNiSW 19 września 2014

Prof. Lena Kolarska-Bobińska ministrem nauki i szkolnictwa wyższego w rządzie Ewy Kopacz Ewa Kopacz przedstawiła w piątek, 19 września, skład swojego nowego rządu. W poniedziałek przysięgę od nowej premier i ministrów odbierze prezydent Bronisław Komorowski. Prof. Lena Kolarska-Bobińska, która od grudnia 2013 roku pełni funkcję ministra nauki i szkolnictwa wyższego, w dalszym ciągu będzie kierować resortem nauki. – W ciągu ostatnich miesięcy udało się zrealizować wiele ważnych zadań – mówi prof. Lena Kolarska-Bobińska. – Od 1 października wchodzi w życie nowe prawo o szkolnictwie wyższym, trzeba je wdrożyć. Znacznie wzrosną od przyszłego roku budżetowe nakłady na naukę. W tej sytuacji trzeba postawić na jakość, dlatego zmieniamy też sposób finansowania jednostek naukowych, który będzie oparty na ocenach. Polscy przedsiębiorcy coraz bardziej zdają sobie sprawę z tego, że inwestowanie w naukę i innowacyjność po prostu się opłaca. Przed nami jednak jeszcze wiele wyzwań. Innowacje oparte na nauce to wielka szansa dla Polski. Dlatego będę przekonywać innych ministrów do wspólnych działań. Jednych z moich priorytetów będzie też umiędzynarodowienie polskich uczelni. W Polsce jest coraz więcej studentów z zagranicy, ale na tle innych państw jest ich wciąż za mało. Jest na świecie wiele przykładów, że umiędzynarodowiony system szkolnictwa wyższego może być silną gałęzią gospodarki– dodaje minister nauki.

Zajęcia przygotowujące studentów do wyzwań rynku pracy ruszą na 39 polskich uczelniach Startuje rządowy Program Rozwoju Kompetencji. Studenci będą się uczyć m.in. przedsiębiorczości, zarządzania czasem, efektywnej komunikacji i skutecznego rozwiązywania problemów. Do 2020 roku na kształcenie takich kompetencji na studiach rząd przeznaczy ponad miliard złotych. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego stworzyło Program Rozwoju Kompetencji, by wzmocnić szanse studentów i absolwentów rynku pracy. – Pracodawcy podkreślają, że absolwenci naszych uczelni mają szeroką wiedzę teoretyczną, ale brakuje im kreatywności, umiejętności analitycznych czy komunikacyjnych. A to utrudnia budowanie swojej kariery i osiąganie zawodowych sukcesów. Program Rozwoju Kompetencji pomoże to zmienić – powiedziała minister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Lena Kolarska-Bobińska. – Program ma też wspierać nowoczesne metody nauczania, interdyscyplinarność studiów czy wykorzystanie nowych technologii w edukacji – dodaje minister. Zajęcia doskonalące umiejętności praktyczne i kompetencje interpersonalne pojawią się na początek w wyłonionych w konkursie 39 szkołach wyższych: 21 publicznych i 18 niepublicznych.

Ćwierć miliarda złotych do zdobycia w konkursach Narodowego Centrum Nauki Narodowe Centrum Nauki ogłosiło pięć konkursów, w których polscy naukowcy mogą zdobyć w sumie ćwierć miliarda złotych na badania podstawowe.  10 milionów złotych to pula konkursu BEETHOVEN na polsko-niemieckie projekty badawcze. 240 milionów złotych otrzymają naukowcy starający się  o finansowanie badań w konkursach OPUS 8, PRELUDIUM 8 i SONATA 8.

Silna reprezentacja polskich uczelni na konferencji EAIE w Pradze Prawie 250 debat, paneli, warsztatów i sesji networkingowych poświęconych globalnym wyzwaniom stojącym przed szkolnictwem wyższym – od 16 do 19 września Praga była gospodarzem konferencji EAIE (European Association for International Education), największego europejskiego spotkania ekspertów w dziedzinie szkolnictwa wyższego. Tematem przewodnim 26. edycji był międzynarodowy wymiar zmian, do jakich doszło w ostatnim ćwierćwieczu w europejskich systemach edukacji. Wśród 5 tysięcy gości z blisko 100 państw znalazła się też delegacja z Polski, która zaprezentowała stoisko narodowe zorganizowane przez MNiSW i Fundację Rozwoju Systemu Edukacji we współpracy z Konferencją Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Udział MNiSW w tym wydarzeniu to efekt realizowanej od 2012 roku kampanii „Ready, Study, Go! Poland” wspierającej umiędzynarodowienie polskich uczelni.

Dla innowacyjności Politechniki Warszawskiej, Warszawy i Mazowsza W Warszawie powstanie ośrodek badawczy – Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii Politechniki Warszawskiej (CZIiTT PW). 17 września wmurowano akt erekcyjny pod jego budowę. Pod dokumentem podpisał się m.in. dr hab. Jacek Guliński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Centrum ma być najważniejszym na Mazowszu ośrodkiem badawczym odpowiedzialnym m.in. za prowadzenie prac badawczo-rozwojowych (B+R), transfer technologii, współpracę z biznesem, zarządzanie technologiami oraz działania edukacyjne. Będzie współpracować z Centrum Innowacji przy ulicy Filtrowej w Warszawie - instytucje mają działać w ramach Warszawskiej Przestrzeni Technologicznej.

Chemia – nadzieje i marzenia Od 14 do 18 września Częstochowa była gospodarzem 57. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Chemicznego oraz Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Spotkanie odbywało się w 95. rocznicę istnienia Polskiego Towarzystwa Chemicznego (PTCh). Motto zjazdu brzmiało: „Chemia – nadzieje i marzenia”. Gościem specjalnym był profesor Ei-ichi Negishi, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii z 2010 r. 16 września, podczas dyskusji panelowej dotyczącej Programu Horyzont 2020, dr hab. Jacek Guliński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, poinformował o możliwościach finansowania badań naukowych z tego programu, m.in. o planowanym i realizowanym obecnie wsparciu dla jego uczestników.

33. Seminarium naukowe rzeczników patentowych szkół wyższych Zagadnienia związane z efektywnym zarządzaniem własnością intelektualną w placówkach naukowych, m.in. transfer technologii, ochrona wyników badań naukowych, ochrona patentowa i prawo autorskie, były tematem 33. Seminarium naukowego rzeczników patentowych szkół wyższych. Spotkanie odbyło się 15-19 września w Cedzynie. Drugiego dnia obrad, wiceminister Jacek Guliński poprowadził sesję „Zagadnienia transferu technologii i zarządzania prawami własności intelektualnej po nowelizacji przepisów dotyczących nauki i szkolnictwa wyższego”.

Wizyta wiceministra nauki w Świerku Prof. Włodzisław Duch, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, spotkał się 16 września z przedstawicielami Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) w Świerku. Rozmawiał o najważniejszych realizowanych i planowanych projektach badawczych Instytutu. Uczestnicy spotkania omówili projekt „Centrum Informatyczne Świerk” (CIŚ), w ramach którego powstaje jedna z największych instalacji obliczeniowych w Polsce. Dyskutowali też o planach wykorzystania potencjału CIŚ do stworzenia centrum „Advance Solutions for Complexity” oferującego przemysłowi i administracji państwowej nowoczesne usługi informatyczne.

Największy kompleks laboratoryjny dla firm w Wielkopolsce 12 września w Poznańskim Parku Naukowo-Technologicznym Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza został oficjalnie otwarty Zespół Inkubatorów Wysokich Technologii. Wstęgę przeciął mechanizm działający na zasadzie domina. Uruchomili go m.in. sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Marek Ratajczak, rektor Uniwersytetu Adama Mickiewicza prof. dr hab. Bronisław Marciniak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Iwona Wendel oraz prezydent Poznania Ryszard Grobelny. Zespół Inkubatorów Wysokich Technologii (ZIWT) to najnowocześniejsza, laboratoryjno-biurowa część Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego. Jako jedyny w Wielkopolsce został zaprojektowany dla małych i średnich innowacyjnych firm.

USA docenia polski system akredytacji uczelni medycznych 4 września 2014 r. w Waszyngtonie odbyło się spotkanie National Commitee on Foreign Medical Education and Accreditation (NCFMEA), podczas którego amerykański komitet ds. zagranicznych uczelni medycznych docenił polskie medyczne szkoły wyższe za spełnianie najwyższych standardów i podtrzymał – do jesieni 2017 roku – pozytywną ocenę poziomu i warunków kształcenia uzyskaną przez nie w roku 2011. Docenił tym samym kompetencje krajowych organizacji czuwających nad jakością kształcenia – Polskiej Komisji Akredytacyjnej (PKA), a poprzednio Komisji Akredytacyjnej Akademickich Uczelni Medycznych (KAAUM). Dzięki decyzji amerykańskiego komitetu studenci z USA będą mogli studiować na naszych uczelniach, ubiegać się o dofinansowanie nauki z federalnego programu kredytowego, a po zakończeniu edukacji przystąpić do państwowego egzaminu lekarskiego w Stanach Zjednoczonych na takich samych zasadach jak osoby kończące studia na uczelniach amerykańskich. W spotkaniu Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego reprezentował podsekretarz stanu dr hab. Jacek Guliński.

Szwajcaria częściowo stowarzyszona z programem Horyzont 2020 Po podpisaniu umowy stowarzyszeniowej dotyczącej części programu Horyzont 2020 Szwajcaria od 15 września 2014 r. ma status kraju stowarzyszonego w obszarach: doskonała baza naukowa (pierwszy filar), czyli Europejska Rada ds. Badań Naukowych, przyszłe i powstające technologie (FET), infrastruktury badawcze oraz działania Marii Skłodowskiej-Curie; działania z zakresu upowszechniania doskonałości i zapewnienia szerszego uczestnictwa; program EURATOM; działania z zakresu European Joint Undertaking for ITER i Development of Fusion for Energy for 2014- 2020. Oznacza to, że szwajcarskie instytucje mogą brać udział w konkursach w wymienionych wyżej obszarach na tych samych zasadach, co instytucje z krajów stowarzyszonych z programem Horyzont 2020.

Działania Marii Skłodowskiej-Curie – konferencja podczas włoskiej prezydencji 18-19 listopada w Trydencie (Włochy) odbędzie się międzynarodowa konferencja poświęcona działaniom Marii Skłodowskiej-Curie – grantom finansującym badania i rozwój kariery naukowców. Organizatorem konferencji „Promoting talents, spreading excellence” jest włoskie Ministerstwo Edukacji, Uniwersytetów i Badań we współpracy z Prowincją Trydent w ramach włoskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej. Rejestracja trwa do 26 września.

Konkurs na dyrektora Bio-based Industries Joint Undertaking Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE informuje, że w ramach nowo powstałego partnerstwa publiczno-prywatnego w obszarze bioprzemysłu został ogłoszony konkurs na dyrektoraBio-based Industries Joint Undertaking (BBI JU). Zgodnie z treścią ogłoszenia Executive Director będzie odpowiedzialny m.in. za zarządzanie wspólną inicjatywą technologiczną BBI oraz za jej wdrożenie i wykorzystanie budżetu. Zgłoszenia można przesyłać do 3 października br.

Relacja z Houston

W ostatnich dniach brałem udział w obradach corocznego kongresu ASBMR (American Society of Bone and Mineral Research) w Houston. To było jak zwykle świetne spotkanie naukowe dla badaczy szeroko rozumianego metabolizmu kostnego. Nie będę oczywiście wchodził w szczegóły; niemniej mam pewne spostrzeżenia ogólnej natury.

Jedna z sesji dotyczyła zalecanych zasad publikowania (oryginalny tytuł tej sesji: Publications workshop: improve your chances of getting published). W sesji brała udział redaktor naczelna wiodącego pisma w dziedzinie badań metabolizmu kostnego Journal of Bone and Mineral Research Juliet Compston z Wielkiej Brytanii oraz osoby z wydawnictwa Wiley. Przedstawiono szereg sugestii i informacji dotyczących publikowania w tym piśmie. Sądzę, że te uwagi śmiało mogą być uogólnione na cały proces tworzenia prac naukowych. Końcowym efektem prawidłowego cyklu pracy badawczej jest publikacja w recenzowanym piśmie medycznym. Bez tego ostatniego kroku nawet najbardziej wartościowe wyniki badań nie zostaną dostrzeżone. Uważam, że w całym cyklu badawczym ten etap jest najtrudniejszy, a umiejętność „sprzedaży” własnych dokonań jest zbyt mała. Juliet Compston zwróciła uwagę na szereg elementów warunkujących sukces: dobry, atrakcyjnie brzmiący tytuł, właściwie dobrane słowa kluczowe, zwięzły, treściwy abstrakt, precyzyjny język stosowany w pracy, czytelny opis celu, materiału, metod oraz wyników pracy to podstawowe elementy, jakie muszą być spełnione. Te umiejętności nie przechodzą same, powinny być jednym z podstawowych części przegotowania do pracy badawczej. Sądzę, że takiego przygotowania większość polskich naukowców nie posiada, a nauka na własnych błędach może zniechęcić wielu autorów. Nie wystarczy nawet najlepszy pomysł, dobrze przeprowadzony eksperyment i odpowiednia analiza statystyczna. To wszystko razem trzeba zebrać w zgrabny, atrakcyjny tekst. W innym razie – a tak się z pewnością często dzieje – praca wielu osób nie jest właściwie wykorzystana.

 

 

 

 

Przesłanie bloga

Do ostatniego tekstu nadeszły 3 komentarze Czytelników, dwa przedstawiam poniżej.

Mają pewien wspólny mianownik, gdyż sugerują potrzebę ujawnienia personaliów profesora, który reklamuje swe usługi w sposób niegodny statusu zawodu lekarza. Takie uwagi komentujących są niezgodne z przyjętą zasadą bloga by przedstawiać zjawiska, także te patologiczne, a nie osoby za nimi stające.

Do ścigania patologii i nieprawidłowości są powołane odpowiednie instytucje, w tym opisanym przypadku organy samorządu lekarskiego.

Nie mam ambicji przejmowania ich kompetencji, jestem niezależnym obserwatorem, a nie sędzią.

Anonimowy pisze...

A ja myślę, że należało zrobić zdjęcie i nawet jeżeli nie wrzucać tutaj, to przekazać komu trzeba

5 września 2014 08:55

Anonimowy pisze...

Ha, a ja wiem, a nie powiem. Panie Profesorze, tak się bawią dzieci. Albo Pan pisze całość informacji, albo wcale. Pozdrawiam,

6 września 2014 22:24

Wakacyjne reminiscencje

Wakacje za nami, niebawem zacznie się nowy rok akademicki. Dzisiaj, niejako na przełomie czasu odpoczynku i pracy chciałbym napisać parę zdań o pewnej obserwacji poczynionej w czasie podróży po Polsce. Wracając do domu dostrzegłem informacje o konsultacjach pewnego znanego profesora. Nie byłoby w tym pewnie nic specjalnego gdyby nie fakt, iż to ogłoszenie zamieszczono na tablicy o wymiarach rzędu 2x2 m, postawionej na skraju ruchliwej drogi, typowej dla reklam np. biur podróży, filmów czy jakiejkolwiek innej działalności komercyjnej. Regulacje samorządu lekarskiego w kwestii jak powinny wyglądać tablice informujące o pracy gabinetów lekarskich są czytelne. Określona jest ich treść oraz wielkość. Takie zasady mają jednoznacznie odróżniać naszą pracę od działalności w innych dziedzinach. Lekarz to nie obwoźny sprzedawca jakichś niezbyt określonych dóbr, które można reklamować w dowolny sposób np. na wzór proszków do prania.

Opisany przykład demonstruje jak można obniżać rangę zawodu lekarza, a że dotyczy to luminarza medycyny, znanego profesora sprawa nabiera dodatkowego znaczenia.