czwartek, 28 lutego 2019

Smutek polskiej nauki

Na dzisiejszym posiedzeniu Rady Wydziału w Zabrzu Prof. dr hab. T. Szczepański, Prorektor ds. nauki przedstawił zasady oceny pracy naukowej wg nowej ustawy. Okresowa ocena dokonywana co 4 lata nie będzie dotyczyła wydziałów jak to było dotąd, ale dyscyplin naukowych. Druga kluczowa zmiana dotyczy ograniczenia liczby publikacji do 4 w okresie 4 lat jakie będzie mógł wykazać każdy pracownik podlegający ocenie. Rola najbardziej płodnych badaczy ulegnie zatem drastycznemu ograniczeniu. Nie znamy wielu ważnych szczegółów np. nie jest znana lista czasopism, w których powinniśmy publikować. Generalny kierunek reform wydaje się słuszny: zmotywować pracowników do pracy, poprawić jakość pracy naukowej.

Jest jednak jedno "ALE".

Nauka na odpowiednim poziomie nie powstanie ot tak sobie. Poza czynnikiem ludzkim, zaangażowaniem i pasją badawczą są jeszcze pieniądze. A tych nie ma i nie widać by miały się pojawić.
Wniosek jest prosty, nie będzie postulowanego postępu.

I tu moje najbardziej pesymistyczne spostrzeżenie. W świetle ostatnich planów rządu określanych mianem "5" Kaczyńskiego widać, że w kraju jest masa wolnych środków finansowych. Realizacja najnowszych zamierzeń rządu to kwoty rzędu 43 miliardów złotych rocznie. Czy na pewno "13" dla emerytów i emerytura dla matek czworga dzieci pchnie Polskę na tory szybkiego rozwoju? Czy na pewno tędy droga do nadrabiania zapóźnień cywilizacyjnych i dogonienia światowych liderów?
Kwestie społeczne są ważne, ale trwałe podstawy pomyślności państwa tworzy gospodarka, w której poczesne miejsce muszą zajmować nauka i uczelnie. A skoro przez 3 dekady wolnej Polski licząc od przełomu 1989 nauka nie została uznana za motor postępu to tak się nigdy nie stanie. Smutne to wszystko wokół nas w polskich uczelniach, a nadziei znikąd nie widać...

środa, 20 lutego 2019

Uwagi o statucie - pensum dydaktyczne

Dziękuję bardzo za liczne uwagi dotyczące projektu statutu jakie nadeszły od Czytelnika bloga opublikowane dziś rano.

Ja ze swojej strony mam uwagę dotyczącą bardzo ważnej, wręcz kluczowej kwestii czyli wymiaru pensum dydaktycznego.
Jakość uczelni zależy od dwóch kluczowych czynników: pracy dydaktycznej oraz pracy badawczej. Zajmę się dziś problemem dydaktyki. Jakość zajęć ze studentami to niezwykle ważny czynnik wpływający na postrzeganie uczelni. Dwa obszary dotyczące dydaktyki uznaję za kluczowe: fachowość i zaangażowanie pracowników dydaktycznych oraz wymiar pensum. Zakładam, że nam się "chce" szkolić studentów, że wiemy jak dobrze przekazać posiadaną wiedzę stąd czynnik określony, jako fachowość i zaangażowanie nie będzie przedmiotem rozważań. Zajmę się wymiarem pensum dydaktycznego. Przed laty było to 180 godzin w ciągu roku akademickiego i ten wymiar stopniowo zwiększano. Od dobrych paru lat jest to 240 godzin. W naszej uczelni wprowadzono też zapis, że pracodawca może narzucić dodatkowe 60 godzin czyli tak naprawdę pensum to 300 godzin rocznie! To jest naprawdę duży wysiłek.
Nie sposób pominąć faktu, iż wielu pracowników naukowo-dydaktycznych realizuje znacznie więcej godzin dydaktycznych, nawet 400 lub więcej. To bardzo niepokojące zjawisko, które niewątpliwie negatywnie rzutuje na jakość zajęć dydaktycznych.

W Ustawie 2.0 jest zapis mówiący o pensum wynoszącym 240 godzin, a dla profesorów ten wymiar jest obniżony do 180 godzin.
Niestety, nie widzę w projekcie statutu informacji o wymiarze pensum w przyszłości. Jak sądzę, nie będzie już możliwości zmuszania do dodatkowej pracy dydaktycznej ponad ten limit, gdyż byłoby by to niezgodne z zapisem ustawowym.
Niemniej brak jasnego zapisu - patrząc wstecz - musi budzić obawy i podejrzenia, że pensum będzie jednak wyższe niż 240 lub 180 godzin.

Wyrażam pogląd, że taka jednoznaczna informacja powinna być już na tym etapie zamieszczona w projekcie statutu.

Uwagi Czytelnika bloga dotyczące projektu Statutu uczelni

Uwagi do statutu

 

§ 22

1. W skład Senatu wchodzą:

1) Rektor jako przewodniczący,

2) profesorowie i profesorowie Uczelni, którzy stanowią nie mniej niż 50% składu

Senatu,

3) studenci i doktoranci, którzy stanowią nie mniej niż 20% składu Senatu,

4) nauczyciele akademiccy zatrudnieni na stanowiskach innych niż określone w pkt 2

i pracownicy niebędący nauczycielami akademickimi, którzy stanowią nie mniej niż

25% składu Senatu; (brakuje 5% wydaje się, że powinny być przypisany grupie pnna)

 

 6. W posiedzeniach Senatu z głosem doradczym mogą uczestniczyć również inne osoby zaproszone przez Rektora, w tym Przewodniczący Organów Uczelni, Prorektorzy, Dziekani, Kanclerz, Kwestor. (nowością jest, że Prorektorzy i Dziekani mogą uczestniczyć w senacie a nie są stałymi członkami to wynika z dalszych zapisów (ponieważ prorektorzy nie są wybierani a o wyborach dziekanów nic w statucie  nie zapisano) 

 

Aby ustosunkować się do Działu III i IV należy znać najnowsze rozporządzenie Ministra  Szkolnictwa Wyższego, które weszło z dniem 1 października 2018 roku.

Zależności między nową klasyfikacją dziedzin i dyscyplin a wcześniej obowiązującym wykazem i systematyką OECD.

 

Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu 

 


Nauki farmaceutyczne


dziedzina nauk farmaceutycznych


medycyna ogólna (w zakresie nauk farmaceutycznych); biotechnologia medyczna (w zakresie nauk farmaceutycznych


Nauki medyczne


biologia medyczna; medycyna; stomatologia


medycyna kliniczna; medycyna ogólna (w zakresie biologii medycznej); biotechnologia medyczna (w zakresie nauk medycznych) 


Nauki o kulturze

fizycznej


dziedzina nauk o kulturze fizycznej


nauki o zdrowiu (w zakresie nauk o sporcie i sprawności fizycznej)


Nauki o zdrowiu


dziedzina nauk o zdrowiu


nauki o zdrowiu (z wyłączeniem nauk o sporcie i 

sprawności fizycznej)

 

 

A więc mamy jedną Radę Dziedziny Naukowej (Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu ). I dlatego Dział III jest czytelny i dobrze opracowany, chociaż można by dodać nazwę dziedziny.

Natomiast do Działu IV mam zastrzeżenia (statut to dokument szczegółowy, a wiele w nim szczególnie nowych zapisów jest ogólnikowych co wskażę też w dalszej części).

Patrząc na rozporządzenie Ministra i na dawną strukturę uczelni powinny być :

 Trzy  Rady Dziedzin  Naukowych tj: 

1. Farmaceutyczna

2. Nauki medyczne 

3. Nauki o zdrowiu (to powinno być zapisane w pierwszym punkcie  tego rozdziału i uwzględnione w § 13 pkt. 4 (skoro w statucie są wymienione nazwy komisji senackich  to dla równowagi powinny być wymienione nazwy powołanych rad dziedzin).

 

Wtedy w § 32 pkt.5 Przewodniczący Rad a nie Rady Dziedzin Naukowych

§ 35 kto powołuje dziekana? i ilu jest dziekanów?  (§ 22  pkt. 6 mamy dziekani) wynika, że jest kilku ale ilu? a to wynika znowu z bardzo ogólnego zapisu dotyczącego struktury uczelni  omówionej w § 60.

§ 60 (to jest zapis w statucie ;statut jest w pdf i dlatego trudno komentować  bezpośrednio zapisy w projekcie statutu).

 

Strukturę organizacyjną Uczelni tworzą:

1) Wydziały,

2) jednostki o charakterze badawczym, badawczo-dydaktycznym lub dydaktycznym,

3) jednostki organizacyjne administracji,

4) inne jednostki organizacyjne.

A więc:

Pkt 1. Wydziały (powinny być wymienione)

Patrząc na dyscypliny w Rozporządzeniu Ministra i kierunki realizowane w uczelni  oraz Rady Dyscyplin mogły by być następujące:

  1. Wydział Medyczny I (dawne Zabrze) mający kierunki szkolenia: lekarski, lekarsko-dentystyczny
  2. Wydział Medyczny II (dawne Katowice) mający kierunki szkolenia: lekarski i dalsze do dyskusji
  3. Wydział Farmaceutyczny mający kierunek: farmacja
  4. Wydział Nauk o Zdrowiu: mający kierunki: dietetyka (z Bytomia), rehabilitacja (z Katowic) i dalsze do dyskusji.

Zostały do zagospodarowania następujące kierunki i one wymagają dyskusji:

Pielęgniarstwo i położnictwo czy do Medycyny II czy do Nauk o zdrowiu?

Kosmetologia? będąca na Wydziale Farmaceutycznym chyba teraz do Nauki o zdrowiu

Diagnostyka Laboratoryjna? będąca na Wydziale Farmaceutycznym, czy Medycyna czy Nauki o zdrowiu.

Biotechnologia? będąca na  Wydziale Farmaceutycznym   

Pkt. 2 – niejasny, znikają katedry, zakłady, pracownie one w dawnym statucie były zdefiniowane, natomiast nowe struktury mają tylko nazwy (wymagają dopracowania).

§ 72 pkt. b i § 73b należy uściślić: czy pierwszym autorem w dwóch publikacjach czy pierwszym autorem w dwóch publikacjach z IF?

W Dziale VII Pracownik; nie ma zapisów odnoszących się do możliwości rozwiązania umowy przez pracownika, ani też kontynuowania zatrudnienia pracownika, który osiągnął wiek emerytalny  (obojętnie na jakim stanowisku był zatrudniony, dla kobiet 60 lat, dla mężczyzn 65 lat).  

piątek, 15 lutego 2019

Ważne informacje dotyczące nowego statutu uczelni

Poniższy komunikat znajduje się na stronie uczelni.
Sądzę, że jest niezmiernie ważne by pracownicy uczelni wyrazili swe poglądy dotyczące treści statutu. Co prawda lepiej by było prowadzić dyskusje na otwartych spotkaniach, gdyż materia do rozważań jest trudna niemniej każda forma wymiany poglądów jest ważna. Czasu jest bardzo mało.
Zachęcam do nadsyłania uwagi i komentarzy, będę je niezwłocznie publikował na blogu.


W związku z opracowaniem projektu nowego Statutu Uniwersytetu, zamieszczamy pismo prof. Przemysława Jałowieckiego Rektora SUM w Katowicach oraz prof. Zbigniewa Gąsiora Przewodniczącego Komisji Rektorskiej ds. opracowania nowego statutu, skierowane do Członków Wspólnoty.
Pismo, wraz z projektem Statutu, zostało przekazane do konsultacji Wspólnoty Uczelni przez Centrum Informatyki i Informatyzacji za pośrednictwem poczty elektronicznej na adresy e-mailowe w domenie sum.edu.pl.
Zachęcamy Państwa do udziału w procesie konsultacji tak ważnego dla Uniwersytetu dokumentu, jakim jest Statut.

sobota, 2 lutego 2019

Ważne informacje dotyczące Ustawy 2.0

Na stronie internetowej naszej zamieszczono ważne informacje dotyczące zmian wprowadzanych przez Ustawę 2.0 w zakresie oceny pracy naukowej pracowników uczelni.
Powinnyśmy uważnie wysłuchać Prof. T. Szczepańskiego Prorektora ds. Nauki.

Ustawa 2.0 i akty wykonawcze wydane na jej podstawie wprowadzają nowe zasady ewaluacji jakości działalności naukowej.
Celem przybliżenia ich środowisku akademickiemu SUM, w lutym i marcu br. prof. Tomasz Szczepański Prorektor ds. Nauki zaprezentuje założenia ewaluacji podczas posiedzeń Rad Wydziałów. Pierwsza prezentacja miała miejsce w dniu 28.01.2019 r. podczas posiedzenia Rady Wydziału Zdrowia Publicznego.
Zapraszamy Członków Rad Wydziałów na posiedzenia, w których Pan Rektor weźmie udział.
WNoZ – 25.02.2019 r.
WLZ – 28.02.2019 r.
WF – 07.03.2019 r.
WLK – 14.03.2019 r.
Przypomnieć należy, że obok Ustawy 2.0 jednym z najistotniejszych będzie rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej, regulujące szeroko rozumianą kwestię doskonałości naukowej, będącej kluczowym elementem Konstytucji dla Nauki. Co bardzo istotne, nowe zasady przeprowadzania ewaluacji nauki w znacznym stopniu odchodzą od rozwiązań dotychczas funkcjonujących, proponując zupełnie nowe pomysły.